Ziemia obiecana

Wielu pisarzy i dziennikarzy próbowało oddać atmosferę życia w Łodzi, jednak to Władysław Reymont najlepiej uchwycił jej esencję. Wychowany w domu o silnych tradycjach katolickich i patriotycznych, Reymont postrzegał Łódź jako kosmopolityczne miasto przemysłowe, w którym brakowało patriotycznych uczuć. W takim środowisku nawet wartościowe jednostki często traciły się w pogoni za mirażami „ziemi obiecanej”. Te obserwacje zainspirowały pisarza do wyrażenia swojej dezaprobaty w dziele literackim. W liście z 1895 roku do krytyka Jana Lorentowicza Reymont wyraził fascynację Łodzią, nazywając ją „mistyczną potęgą”, która przyciąga coraz więcej ludzi. W 1896 roku na krótko osiedlił się przy ulicy Piotrkowskiej 46 w Łodzi, gdzie uważnie obserwował życie miasta. Odwiedzał teatry, osiedla fabryczne i poznawał mieszkańców, aby zrozumieć źródła dynamicznego rozwoju Łodzi. Po lecie opuścił miasto, udając się do ojcowskiego młyna w Prażkach, a następnie do Paryża, skąd przesyłał do „Kuriera Codziennego” kolejne fragmenty „Ziemi obiecanej”. Powieść, wydana w 1899 roku, szybko zdobyła popularność, została przetłumaczona na dziesięć języków i często traktowana jest jako przewodnik po historycznej Łodzi przez turystów.