Zbrodnia i kara

"Zbrodnia i kara" to powieść autorstwa Fiodora Dostojewskiego, wydana w 1866 roku, która zajmuje szczególne miejsce w literaturze światowej. Historia opowiada o Rodionie Raskolnikowie, studencie, który z powodu finansowych trudności decyduje się na morderstwo starej lichwiarki i jej siostry. Skupia się na konsekwencjach tej zbrodni dla jego psychiki i moralności. Przekonany o swojej wyjątkowości i uznający siebie za buntownika przeciw niesprawiedliwości, Raskolnikow wierzy, że jego działania są usprawiedliwione szlachetnym celem wsparcia genialnej jednostki, mimo że obfitują w krzywdy dla innych ludzi, których określa jako "wszy". Jednakże po dokonaniu zbrodni, wciąż towarzyszą mu trapiące myśli i emocje, które pogłębiają jego upadek psychiczny, napędzany raczej strachem przed karą niż wyrzutami sumienia.

Raskolnikow jest tak mocno oszukiwany przez własne kłamstwa, że nie potrafi przyjąć do wiadomości swojego grzechu ani odczuwać wyrzutów sumienia. Dopiero ujawnienie jego zbrodni przez władze i przyznanie się do winy prowadzą go do skazania i zsyłki. Proces duchowego uzdrowienia zaczyna się na zesłaniu, gdzie dzięki pełnej miłości i poświęcenia relacji z Sonią Raskolnikow doznaje przemiany. Dostrzega błędność swoich przekonań, co prowadzi go do szczerej pokuty i wewnętrznego odrodzenia. "Zbrodnia i kara" wywarła znaczący wpływ na literaturę, psychologię oraz filozofię. Była analizowana, interpretowana i wielokrotnie adaptowana na scenę teatralną i ekran filmowy, a także jest lekturą dla uczniów szkół średnich.