Współczesne problemy religijne

Profesor Alain Besancon, urodzony w 1932 roku, to wybitny filozof, historyk i politolog, znawca Rosji oraz jeden z czołowych sowietologów XX wieku. Wykładał w Wyższej Szkole Nauk Społecznych w Paryżu i jest członkiem Akademii Francuskiej Nauk Moralnych i Politycznych.

Napisał wiele książek, w tym takie dzieła jak "Święta Ruś", która została opublikowana w Polsce przez Teologię Polityczną w 2015 roku, "Spór o obrazy: historia intelektualna ikonoklazmu", "Trzy kuszenia Kościoła", "Przekleństwo wieku", "Zgładzony carewicz", "Wychowanie i społeczeństwo w Rosji", "Być Rosjaninem w XIX wieku", "Źródła intelektualne leninizmu", "Sowiecka teraźniejszość i rosyjska przeszłość", oraz "Anatomia widma: ekonomia polityczna realnego socjalizmu".

Z przedmowy autora wyłania się jego podejście do Kościoła, które obrazowo ilustruje opowiadanie Balzaka "Jezus Chrystus we Flandrii" z 1831 roku. W utworze tym występuje postać starej kobiety, której życiowa transformacja symbolizuje dwoistość Kościoła. Besancon odnajduje tę alegorię także w paleochrześcijańskim dziele "Pasterz Hermasa" z około 150 roku n.e. Ciekawa jest anegdota o odpowiedzi Ernesta Lavisse'a dla cesarzowej Eugenii na pytanie o historię Francji: „Nigdy nie było dobrze”. Ta sentencja trafnie odnosi się także do historii Kościoła katolickiego, mimo że nie umniejsza jego znaczenia i wpływu.

Każdy z dziewięciu rozdziałów książki jest wzbogacony o wprowadzenie, które przedstawia intencje autora i krótko podsumowuje treść. Chociaż tematy są różnorodne, łączy je kontekst współczesnego świata, który zainspirował powstanie tekstów. Największym zmartwieniem autora jest niedostatek zrozumienia, a czasem nawet rozeznania Kościoła wobec wyzwań, jakie przypadały mu w udziale w ciągu ostatnich stu lat, w tym leninowskiego komunizmu i islamu.