Wola 1944

W sierpniu 2019 roku mija 75 lat od masakry na Woli – dramatycznych wydarzeń, które rozegrały się w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego, kiedy to niemieckie wojska dokonały brutalnej eksterminacji mieszkańców cywilnych tej dzielnicy Warszawy. Mimo upływu czasu okoliczności tej tragedii wciąż pozostają niewyjaśnione, a sprawcy uniknęli odpowiedzialności. Czy to, co spotkało ludność Woli, można uznać za coś wyjątkowego w kontekście niemieckiej polityki okupacyjnej? Co sprawiło, że ci, którzy dokonali tych zbrodni, uchylili się od publicznego potępienia i sprawiedliwej kary? Czy mordy te można klasyfikować jako ludobójstwo? Na te i inne pytania odpowiadają w swoich tekstach międzynarodowi eksperci z dziedziny historii, prawa, politologii i psychologii.

Instytut, wydając tę publikację, podejmuje temat niezwykle istotny, jednak wciąż niewystarczająco zbadany i zrozumiany. Trudno sobie wyobrazić, że po 74 latach od zakończenia II wojny światowej, a 30 latach funkcjonowania III RP, niezbędne są dalsze badania dotyczące losów ludności cywilnej w okresie niemieckiej okupacji. Jednak tragiczne wydarzenia na Woli z pierwszych dni Powstania Warszawskiego są tego przykładem.

Jak zauważa prof. Zbigniew Romek, książka stanowi wyjątkowo cenne źródło informacji o tej zbrodni, często pomijanej przez badaczy. Na jej kartach spotykają się historycy, prawnicy i psycholodzy, aby zmierzyć się z bolesną prawdą o losach mieszkańców Woli. Próba naukowej analizy prawnej i historycznej tych wydarzeń umożliwia głębsze zrozumienie konsekwencji, jakie niosą te masowe mordy, odczuwalne po dziś dzień, jak podkreśla dr hab. Paweł Skibiński.