Treblinka 43'. Bunt w fabryce śmierci

Nagrodzona Nagrodą Newsweeka im. Teresy Torańskiej za najlepszą książkę roku, praca Michała Wójcika to pasjonująca analiza ludzkiej psychiki i postaw. Książka ta stanowi wyjątkowy element europejskiej literatury faktu. Marian Turski z Polityki określił ją jako niezwykle istotną, szczególnie w kontekście Treblinki, gdzie śmierć zdawała się nieunikniona. Wydajne, jak na ówczesne czasy, mechanizmy śmierci przerażały swoją efektywnością, na tyle, że ziemi brakowało na pochowanie wszystkich ofiar, a ogromne ruszty do palenia okazywały się niewystarczające. W ziemi Treblinki pozostawał ból i wspomnienie krwi.

Pomimo tych nieludzkich warunków, w obozie doszło do niesamowitego buntu. 2 sierpnia 1943 roku, więźniowie, wyczerpani fizycznie i psychicznie, ale nie pozbawieni odwagi, wzniecili zbrojne powstanie, które odniosło sukces. Przewyższyło ono rozmachem inne podobne wydarzenia, jak chociażby powstanie w Sobiborze. Jak zrealizować konspirację w miejscu, gdzie za drobne przewinienie groziła śmierć? Jak odważyli się na przejęcie broni, konfrontację ze strażnikami i ucieczkę? W kontekście roli Armii Krajowej, raporty pełne były sprzeczności – czy faktycznie pomogła ona powstańcom? Czy zbiegłym mogli pomóc Polacy?

Michał Wójcik, w swej książce, brawurowo rekonstruuje te mało znane, a jednak niewiarygodnie heroiczne wydarzenia. To relacja o wyjątkowym bohaterstwie, wierze i nadziei, które dowodzą, że nawet pośród najgorszego koszmaru możliwe są cuda.