Susza

Mam 60 lat. W życiu przeczytałam już wiele książek – od klasyki literatury, przez thrillery, aż po pozycje psychologiczne i biografie. Ale rzadko zdarza się taka książka, która zostaje ze mną na długo po przeczytaniu. „Susza” to właśnie jedna z nich. Mimo że skierowana raczej do młodszych czytelników, to niech was to nie zwiedzie – ta książka to coś więcej niż młodzieżowa dystopia. To brutalnie szczery portret społeczeństwa w kryzysie, który choć fikcyjny wydaje się aż nazbyt możliwy.

Na początku myślałam, że będzie to kolejna książka z kategorii „young adult”, z przewidywalną fabułą i typowymi bohaterami. Ale po kilku stronach wiedziałam, że jestem w rękach autorów, którzy nie boją się trudnych pytań i jeszcze trudniejszych odpowiedzi. Neal Shusterman wraz ze swoim synem Jarrodem stworzyli opowieść, która boli. Dosłownie. Fizycznie czułam to pragnienie, to wysychanie gardła, ten niepokój narastający z każdą kolejną stroną. To nie jest książka, którą się „czyta”, to książka, którą się przeżywa.

Największe wrażenie zrobiło na mnie to, jak bardzo ta opowieść obnaża ludzką naturę. Kiedy z kranów przestaje lecieć woda, nie tylko wysycha trawa wysychają także maski, które ludzie noszą na co dzień. Znika grzeczność, empatia, troska o innych. Zostaje instynkt przetrwania. I choć wydaje się to przerażające, „Susza” nie jest książką tylko o upadku. To również historia o tym, że nawet w największym chaosie można odnaleźć iskierkę dobra. Chociaż bardzo cichą i ledwo dostrzegalną.

Bohaterowie głównie młodzi, bo to oni są w centrum tej opowieści – są napisani z ogromnym wyczuciem. Popełniają błędy, podejmują decyzje, które czasem mnie frustrowały, ale rozumiałam je. Bo czy sama, będąc w ich sytuacji, postąpiłabym inaczej? Nie wiem. I właśnie to pytanie towarzyszyło mi przez całą książkę: Co ja bym zrobiła, gdyby mnie to spotkało? Myślę, że każdy, kto przeczyta tę książkę, choć raz je sobie zada.

Nie będę ukrywać zakończenie mnie zawiodło. Nie chodzi o sam kierunek, w jakim poszła historia, ale o sposób, w jaki ją domknięto. Gdy napięcie sięga zenitu, kiedy człowieczeństwo zaczyna pękać w szwach, nagle przeskakujemy „dwa tygodnie później”. Dla mnie \ osoby, która lubi widzieć proces, przemianę, odbudowę to była bolesna luka. Chciałam zobaczyć te pierwsze chwile po kryzysie. Chciałam zobaczyć, czy ci młodzi ludzie nadal trzymali się razem, jak bardzo zmienili się wewnętrznie. Tego mi zabrakło.

Ale nie chcę kończyć tej recenzji z poczuciem niedosytu. Bo „Susza” to książka, którą mimo wszystko bardzo polecam. Szczególnie dziś, gdy żyjemy w świecie coraz bardziej podatnym na zmiany klimatyczne, pandemie, konflikty społeczne. To opowieść, która zmusza do refleksji nad sobą, nad drugim człowiekiem, nad tym, jak kruche są nasze cywilizacyjne wygody. I jak łatwo wszystko może runąć, gdy zabraknie tak podstawowej rzeczy jak… woda.

Czytałam tę książkę wspólnie z moją córką – ona 30+, ja 60+. I wiecie co? Każda z nas odebrała ją inaczej, ale obie miałyśmy potrzebę rozmawiać o niej godzinami. I to chyba najlepszy dowód na to, że „Susza” nie jest tylko literaturą młodzieżową. To literatura uniwersalna. Mądra. Mocna. Poruszająca. I  niestety bardzo prawdopodobna.

Jeśli chcecie książki, która was potrząśnie, zmusi do refleksji i zostanie z wami na długo – przeczytajcie „Suszę”. Nawet jeśli jesteście już w wieku, w którym młodzieżówki to nie wasze klimaty. Czasem właśnie wtedy trafia się na coś, co przypomina, że dobre historie nie mają metryki.

Niesamowita książka dla fanów trzymających w napięciu thrillerów z głównym wątkiem katastroficznym. Całą historię śledzimy oczami kilkorga nastolatków, którzy zostali bez opieki dorosłych w świecie, gdzie woda przestała płynąć z kranów. Wszystkie wydarzenia mają miejsce w ciągu kilku dni - człowiek bez dostępu do wody może przeżyć maksymalnie 6 dni. Nasi bohaterowie nieustannie muszą walczyć nie tylko z pragnieniem, ale również z innymi ludźmi, którzy ogarnięci instynktem przetrwania nie zawahają się przed niczym, aby dostać, chociaż naparstek wody.
Ta książka składania do myślenia nie tylko o wodzie i o tym jak niezbędna jest nam do przetrwania, ale również pozwala na przemyślenia na temat ludzkiej natury - jak długo pozostaniemy sobą, kiedy instynkty zaczną brać nad nami górę, a jedynym celem stanie się przetrwanie (za wszelką cenę).