Powrót posła

"Powrót posła" to polityczna komedia oświeceniowa, napisana w formie wierszowanej i podzielona na trzy akty. Pierwsze wydanie tej sztuki miało miejsce w 1790 roku, w czasie, gdy istniała jeszcze nadzieja na przeprowadzenie reform w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Inspiracją do stworzenia utworu były obrady Sejmu Czteroletniego, mające na celu przekonanie posłów do wprowadzenia zmian o charakterze reformatorskim. Pomimo swojego historycznego kontekstu, "Powrót posła" stał się klasyką polskiej literatury, nie tylko ze względu na swoje artystyczne walory, ale także jako odzwierciedlenie życia, trosk i postaw politycznych Polaków tuż przed III rozbiorem Polski.

Dramat osadzony jest w majątku Podkomorzych, którzy reprezentują stronę reformatorów. Są oni zwolennikami ograniczenia samowoli szlacheckiej, wzmocnienia państwa oraz nadania większych praw zarówno mieszczanom, jak i chłopom. Z kolei konserwatyści, wśród których wyróżnia się Gadulski, uparcie bronią zasad wolnej elekcji i liberum veto. Ta polaryzacja polityczna przenika codzienne życie Polaków, wpływając nawet na relacje miłosne i dzieląc rodziny. Wyjątkiem są Starościna i Szarmancki, którzy pochłonięci są jedynie swoimi przyjemnościami i luksusem. "Powrót posła" jest lekturą przeznaczoną dla uczniów szkół średnich.