Poniemieckie

"Poniemieckie" to fascynująca narracja o losach domów, cmentarzy i przedmiotów, takich jak szafy czy oleodruki, pochodzących z dawnej niemieckiej własności. Karolina Kuszyk, która sama dorastała na poniemieckim terenie, bada ślady tych miejsc, zgłębia wspomnienia osadników oraz przesiedleńców. Przede wszystkim jednak nawiązuje dialog z przedstawicielami trzech pokoleń, które zamieszkują domy po Niemcach i korzystają z rzeczy pozostawionych po dawnych mieszkańcach. Rozmawia z kolekcjonerami i entuzjastami dawnej niemieckiej historii, z regionalistami z zachodnich i północnych krańców Polski, którzy starają się odkryć przedwojenną opowieść swoich małych ojczyzn.

Autorka stawia pytania, zastanawiając się nad znaczeniem, jakie mają dla nas przedmioty z poniemieckich domów. Czy są to jedynie urokliwe, ale pozbawione głębszego znaczenia drobiazgi, jak obraz Anioła Stróża strzegącego dzieci przechodzących przez mostek? A może są to przedmioty obce, na których przyszło się urządzać naszym rodzicom i dziadkom, nie mającym innego wyboru? Ile wysiłku wymagało, by poniemiecki dom zasłużył sobie na miano polskiego? I co się stało z niemieckimi cmentarzami na terytoriach wcielonych do Polski po 1945 roku?

Kuszyk, przedstawiając przenikanie się historii poniemieckich domów, rzeczy i cmentarzy z losami ich polskich spadkobierców od czasów powojennych do współczesności, podejmuje refleksję nad współczesnym znaczeniem polskości oraz nad tym, ile obcości możemy zaakceptować w tym, co uważamy za własne.