Opowiadania zebrane

Nadzieja potrafi być siłą napędową, która z jednej strony motywuje do walki o przetrwanie, z drugiej zaś, w okrutnych okolicznościach, może stać się źródłem apatii i rozpaczy. W historii ludzkości nigdy wcześniej nie była tak intensywnie odczuwana, jak podczas wojny, będącej tłem dla działań w obozach koncentracyjnych. Pragnienie przetrwania skłaniało ludzi do czynów, które w normalnych warunkach byłyby niewyobrażalne – matki porzucały dzieci, a mężowie zdolni byli do zabijania. Nadzieja prowadziła do desperackich prób zdobycia kolejnego dnia życia, w przekonaniu, że może właśnie ten przyniesie upragnione wyzwolenie. To już nawet nie była nadzieja na lepsze jutro, ale na spokojniejsze życie wśród chaosu. Tak oto nadzieja, będąca źródłem siły, jednocześnie przyczyniła się do ogromu cierpienia w czasach wojny.

Tadeusz Borowski, w swoim przemyśleniu, ukazuje dwoistość nadziei – jako koło ratunkowe oraz destrukcyjną siłę, która rozrywała więzi rodzinne i moralne.