Między złudzeniem a rzeczywistością

Praca analizuje wnętrze Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej oraz jej okolice w czasach, gdy przywódcą był Władysław Gomułka. Centralną postacią w tej narracji są elity partyjne, zarówno te bezpośrednio zaangażowane w kierownictwo, jak i te luźniej związane z partią, lecz silnie powiązane ideologicznie z ruchem komunistycznym. Autor wyraźnie ukazuje znaczenie izolacji społecznej jako kluczowego czynnika determinującego funkcjonowanie partii w Polsce, ukształtowanej przez wydarzenia lat 1944–1956 oraz wcześniejsze doświadczenia Komunistycznej Partii Polski. Książka szczegółowo opisuje proces dezideologizacji PZPR, przedstawiając go jako wielopoziomowy, asymetryczny proces stopniowego zanikania idei, różny od dramatycznych rewolucji czy uproszczonego pragmatyzmu wynikającego z trudności w zarządzaniu krajem.

Publikacja w wielu aspektach prowokuje do refleksji, prawdopodobnie celowo wzbudzając wątpliwości w czytelniku. Autor w interesujący sposób przedstawia wewnętrzne konflikty, które targały PZPR, w tym różnice między rewizjonistycznym środowiskiem puławian a postulatami ponatolińskiego nurtu, który bardziej skupiony był na zakorzenieniu społecznym niż na reformach instytucjonalnych. Choć w tytule pojawia się odniesienie do komunizmu, książka z perspektywy historii społecznej bardziej ukazuje rozwój polskiej inteligencji niż innych grup społecznych.

Recenzja dr. hab. Rafała Chwedoruka, prof. UW, podkreśla znaczenie tych analiz i ich wkład w zrozumienie opisywanego okresu.