Sekretne życie autorów lektur szkolnych. Nie tacy święci jak ich malują

Juliusz Słowacki, uznawany za jednego z najwybitniejszych poetów epoki romantyzmu, jest postacią, która niezmiennie budzi w nas podziw i fascynację. Wydaje się, że szkolne podręczniki często prezentują pisarzy jako nieskazitelne ikony, pozbawione wad i ludzkich namiętności. Tymczasem ich życie było niejednokrotnie bardziej burzliwe i złożone niż można by przypuszczać na podstawie ich twórczości. W trosce o młodzieżowe sumienia, wiele aspektów ich życia osobistego jest pomijanych – nie mówi się na przykład o ich skandalach, uzależnieniach czy kontrowersyjnych wyborach życiowych.

Słowacki był nie tylko wielkim poetą, ale również inwestorem. Jego podejście do finansów można określić jako nietuzinkowe i pełne inwencji, co można by niemal nazwać "boskim". Inni literaci również mieli swoje tajemnice. Adam Mickiewicz dźwigał na sobie brzemię tajemniczej śmierci, a Zygmunt Krasiński – rodzinne problemy, całkiem dalekie od idyllicznych wizji.

Nie każdy by przypisał Aleksandrowi hr. Fredro miłość do ludzi, zważywszy na jego mizantropiczne zapędy, ale serce miał wielkie. Eliza Orzeszkowa zdecydowała się na życie w wolnym związku, a pracoholik Józef Kraszewski przez długie lata zmagał się z samotnością. Życie osobiste Marii Konopnickiej, podobnie jak przepastne obsesje Stanisława Wyspiańskiego, pełne były tajemnic.

Nietypowe zmartwienia Kazimierza Przerwy-Tetmajera, miłosne przygody Gabrieli Zapolskiej czy intensywne fobie Bolesława Prusa to tylko przykłady na to, że osoby z podręczników były pełne złożoności. Maria Rodziewiczówna, z typową dla tamtych czasów dyskrecją, ukrywała swoje wybory, a Stefan Żeromski zmagał się z problemami, które zdawały się zamykać go w szklanym domu.

W drugiej połowie XX wieku również mieliśmy bohaterów literatury, jak Zofia Nałkowska uzależniona od ryzykownych relacji czy Kazimierz Wierzyński, którego sportowe pasje doprowadzały w sam środek olimpijskiego zamieszania. Pełne emocji życie Marii Dąbrowskiej czy niekonwencjonalne małżeństwo Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego także dają materiał na fascynujące opowieści.

Witold Gombrowicz, z jego skomplikowaną osobowością, oraz Alfred Szklarski, autor przygód Tomka, których zakończenia nie zawsze były szczęśliwe, przypominają, że za literackimi tworami kryją się prawdziwe dramaty. Zbigniew Nienacki zaskakiwał skandalami, a Edward Stachura zmagał się z demonami i nałogami, przypominając nam, że literatury nigdy nie tworzy się w próżni. Nawet Janina Broniewska znalazła swoje miejsce w kanonie, potwierdzając, że każda historia ma swoje ukryte niuanse.