Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka?

Dlaczego współczesni liderzy polityczni mają trudności z owocną współpracą, nawet kiedy stoją w obliczu poważnych wyzwań? Dlaczego tak łatwo przychodzi ludziom przypisywanie innym najgorszych intencji? Na te pytania odpowiada Jonathan Haidt w swojej książce „Prawy umysł”, w której jako psycholog społeczny stara się zrozumieć sedno ludzkich podziałów i wskazać drogę do większego porozumienia.

Haidt stwierdza, że kluczowe są tu nasze moralne intuicje, czyli natychmiastowe reakcje dotyczące innych ludzi i ich działań. Chociaż mogą się one wydawać uniwersalne, w rzeczywistości różnią się znacząco w zależności od kultury, a także w ramach podziałów politycznych, jak między liberałami a konserwatystami. Korzystając z wyników swoich badań oraz odkryć z dziedziny antropologii, historii i psychologii, Haidt tworzy swoistą mapę moralności. Wyjaśnia także, dlaczego konserwatyści lepiej nawigują tą mapą niż liberałowie.

W swoich analizach Haidt odrzuca koncepcję, że ewolucja uczyniła nas zupełnymi egoistami. Zamiast tego sugeruje bardziej złożoną ideę, że ludzie są z natury istotami społecznymi, tworzącymi grupy, co jest źródłem zarówno konfliktów religijnych, jak i sympatii politycznych.

W ostatnim, znakomitym rozdziale książki Haidt analizuje rolę ideologii i cywilizacji, przedstawiając, co każda strona sporu może wnieść do społeczeństwa. Uważa, że aby osiągnąć społeczny sukces, potrzeba nam idei zarówno liberałów, konserwatystów, jak i libertarian.

Książka zebrała wiele pozytywnych recenzji od wpływowych autorów i naukowców. Michael Gazzaniga, Richard E. Nisbett, Paul Bloom i inni podkreślają, że dzieło Haidta oferuje głęboką analizę moralnych korzeni ludzkiego postępowania i jego implikacji w polityce. Jego praca była również uznawana za niezwykle prowokującą i inspirującą. Haidt, jako uznany profesor psychologii i etyki, występuje na największych forach, takich jak TED, dzieląc się swoimi przemyśleniami na temat ludzkiej natury i społecznych zawirowań.