Cienie w raju

Powieść Ericha Marii Remarque, która ukazała się siedem miesięcy po jego śmierci, stanowi niezwykle interesujący zapis doświadczeń uchodźców z czasów II wojny światowej. Statek, który w poprzedniej książce "Noc w Lizbonie" stał zacumowany przy brzegu Tagu, ostatecznie dotarł do Nowego Jorku, unikając niemieckich U-Bootów. Na jego pokładzie znajdował się Robert Ross, niemiecki dziennikarz, próbujący odnaleźć się w Ameryce, będącej azylem dla tych, którzy uciekali przed nazistami. Jego pierwsze doświadczenia w nowym świecie, zwłaszcza w otoczeniu emigrantów, handlarzy sztuki i ludzi związanych z przemysłem filmowym, bywają szokujące, ale również pełne humoru i nadziei. Mimo że Ross świetnie radzi sobie w towarzystwie, popijając martini i jedząc hamburgery, pozostaje pytanie, czy będzie w stanie zapomnieć o wojennych koszmarach, które zmusiły go do ucieczki z Europy.

Pierwsze szkice "Cieni w raju" Remarque rozpoczął już w latach pięćdziesiątych, w czasie, gdy przeżywał gorzkie rozstanie z Natashą Paley-Wilson, którą w jego burzliwym życiu uczuciowym zastąpiła Marlena Dietrich. Co ciekawe, zainspirowała go do pracy nad tą powieścią Karen Horney, znana jako "matka psychoanalizy". Pomimo tego Remarque nie zdecydował się opublikować książki za życia. Dopiero w 1971 roku, siedem miesięcy po jego śmierci, "Cienie w raju" ujrzały światło dzienne, stając się świadectwem jego literackiego talentu i przenikliwości w opisie ludzkiej natury oraz historii.