Byliśmy przyszłością Jael Neeman

Ruch kibucowy w Izraelu, pojawiający się na początku XX wieku, był jednym z najbardziej intrygujących eksperymentów społecznych — małe wspólnoty starały się urzeczywistniać idee równości i sprawiedliwości, odrzucając prywatną własność oraz tradycyjne więzi rodzinne. Jednak dorastające w kibucach dzieci często czuły się jak ofiary ideologii, której były poddawane.

Jael Neeman, sama wychowana w kibucu, opisuje te doświadczenia w swojej książce. Właśnie dlatego jej opowieść nie ma charakteru typowo autobiograficznego, lecz zbiorowego – „my” zastępuje „ja”. Wyraz „my” podkreśla wspólnotową tożsamość dzieci kibuców, które razem się uczyły, pracowały, i odkrywały emocje oraz własne relacje. Neeman ukazuje atmosferę pełną emocji, zakorzenioną w idealistycznych, ale upadających wymiarach ideologii kibucu.

„Byliśmy przyszłością” nie jest ani analizą naukową, ani obrachunkiem z przeszłością. To raczej niezwykła narracja o dorastaniu w świecie pełnym wielkich idei, które z czasem zaczynały się rozpadać. Książka odbija się echem osobistych wspomnień czytelników, szczególnie tych, którzy sami przeżyli czas w kibucach, jak Michał Sobelman, który opisuje swoje wspomnienia i odnajduje w książce smak dawnych przeżyć.

Pisanie o kibucu, nie sięgając po gorycz czy cynizm, jest zadaniem trudnym, co tylko podkreśla bogactwo tej książki. Jair Garboz prezentuje kibuc jako tragedię, pełną zarówno naiwności, jak i czystości — niczym każda prawdziwa tragedia. Tal Marmelstein dostrzega w opowieści Neeman próbę zrozumienia zarówno osobistych, jak i zbiorowych historii, które składają się na doświadczenie kibuców.

Podróż Neeman to nie tylko odkrywanie minionego dzieciństwa, ale także dialog z pokoleniem, które stworzyło kibuce. Arnon Lapid chwali autorkę za odwagę w odkrywaniu trudnych emocji i wspomnień, a Amir Ben-Dov docenia jej umiejętność subtelnego opowiadania i mistrzostwo niedopowiedzeń. Książka ta jest próbą uchwycenia różnorodnych aspektów życia w kibucu, w ich surowych, ale i pięknych realiach.