Bóg urojony

W książce "Bóg urojony" Richard Dawkins za główną tematykę obiera religię oraz powiązania między nauką a wiarą, z pominięciem bezpośredniego omawiania kwestii biologicznych. Z pełnym zaangażowaniem wiedzy i inteligencji, Dawkins wprost odrzuca religię i jej roszczenia, zwracając uwagę na przykład na teistyczne przekonanie, że źródłem moralności jest religia. Początkowo obnaża nielogiczne założenia stojące za wiarą religijną, po czym bada m.in. ewolucyjne korzenie teizmu. Nie szczędzi krytyki, zarówno bóstwom z mściwego Boga Starego Testamentu, jak i bardziej łagodnemu, choć wciąż nielogicznemu "Boskiemu Zegarmistrzowi", koncepcji oświeceniowych filozofów.

Dawkins obnaża logiczne niedoskonałości w uzasadnieniach istnienia Boga, podkreślając, że jakakolwiek Istota Najwyższa jest skrajnie mało prawdopodobna. W dalszych rozdziałach analizuje, jak religie przyczyniają się do konfliktów, stanowiąc źródło bigoterii i dyskryminacji oraz narzędzie niesprawiedliwości wobec dzieci. Interesujące są rozdziały, w których jako biolog demaskuje i krytykuje pseudo-naukowe ataki kreacjonistów na teorię ewolucji.

Wnioski Dawkinsa są jasne – religia, w tym teorie kreacjonizmu i inteligentnego projektu, jest nielogiczna i potrafi być niebezpieczna. Zdaniem autora, obowiązkiem naukowca i humanisty jest podkreślanie tego niebezpieczeństwa. Zdaniem Dawkinsa, religia już wyrządziła wiele zła, więc nadszedł czas, aby nauka zajęła należne jej miejsce, a ateizm był otwarcie akceptowany, jako wartość, a nie wstydliwa skaza.