Szmuel Josef Agnon - sylwetka autora

Szmuel Josef Czaczkes był izraelskim prozaikiem, który zdobył Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury w 1966 roku. Jego prace, w tym powieści i opowiadania, przybliżają życie chasydzkiej społeczności na przełomie XIX i XX wieku. Wychował się w rodzinie silnie związanej z żydowską tradycją. Przez lata dzieciństwa uczęszczał do trzech różnych chederów, ucząc się tam w wieku od trzech do dziewięciu lat, w tym także pod kierunkiem swego ojca. Szmuel studiował język niemiecki i Talmud u prywatnych nauczycieli, a literaturę chasydzką poznawał w synagodze chasydów czortkowskich. Był również zaczytywany w literaturze galicyjskich Żydów oświeconych, a później w literaturze niemieckiej i skandynawskiej, co wywodziło się z opowieści matki z jej młodości.

W 1908 roku opuścił Galicję, gdzie mieszkał w Buczaczu, i przeniósł się do Palestyny, osiadając w Jaffie. W latach 1913-1924 przebywał w Niemczech. Jego książki ucierpiały, gdy podczas rozruchów arabskich w 1929 roku w Jerozolimie zniszczono jego bibliotekę. Szmuel rozpoczął swoją twórczą działalność w wieku ośmiu lat, pisząc początkowo w jidysz, a po przybyciu do Palestyny - w języku hebrajskim. Jego najbardziej znanym dziełem w jidysz jest "Toint-tanc" (Taniec śmierci). W Palestynie zadebiutował opowiadaniami napisanymi po hebrajsku: "Agunot" (Porzucone żony) oraz "Wehaja heakow lemiszor" (Krzywe stanie się prostym). Podczas pobytu w Niemczech współpracował z Martinem Buberem nad wydaniem opowiadań chasydzkich, z których część znalazła się w zbiorze "Polin".

Twórcza inspiracja Agnona czerpała z historii Żydów w Galicji, współczesnej literatury hebrajskiej, Wissenschaft des Judentums oraz niemieckiej i innej europejskiej literatury i kultury.