W górach szaleństwa

Władca wyobraźni i twórca wizji człowieka w świecie skazanym na chaos kosmosu i przedludzkie demony. Howard Phillips Lovecraft. Kosmiczna groza, która roztacza się poprzez jego mistrzowskie pisarstwo, wynika i jest inspirowana mitycznymi wierzeniami na temat nieznanego. “W górach szaleństwa” to kosmiczny horror w najlepszym wydaniu - wyciszona fabuła pełna powolnej, acz klimatycznej akcji, coraz bardziej przerażeni bohaterowie będący niczym w obliczu starego, nieśmiertelnego zła czającego się gdzieś tam, zawsze głodnego, obserwującego, nigdy nie śpiącego. Lovecraft naprawdę był szalonym, ale i wyjątkowym skurczybykiem - bez tej specjalnej mentalności z pewnością nie byłby w stanie stworzyć tak przenikających umysł, niepokojących i trzymających w napięciu arcydzieł. Nie dbam o jego brak poprawności politycznej, nie dbam o to, że na jego książkach widać ślady kurzu. Ważny jest dla mnie sposób w jaki przywraca do życia pełne grozy opowieści o kontakcie z nieznanym. A w tym jest mistrzem.

W kosmicznym horrorze najważniejsza jest jedna zasada - im mniej akcji, tym lepiej. I tu Lovecraft błyszczy, używając minimalistycznych, czasem nawet nierealnych fabuł i po prostu każe nam używać wyobraźni, aby zwizualizować sobie każdy przerażający szczegół, niebezpieczeństwo lub wyższy demoniczny byt. 

Dawno, dawno temu, miliony lat temu w czasach przedludzkich, ziemię, jeszcze nowo narodzoną, zamieszkiwała super-wyewoluowana rasa obcych istot opisanych w pierwotnych mitach. Zanim przybyli na Ziemię skolonizowali wiele innych planet. Te istoty, których budowa jest bardziej zwierzęca, z wieloma elementami nawiązującymi bardziej do istot roślinnych, niż ludzi, są zdeformowanymi formami niezmierzonej obrzydliwości. Są wyznawcami demonicznej obcej istoty o tytanicznej mocy, zwanej w starożytnym języku "Cthulhu".

W wyniku wielu bitew i niewyjaśnionych katastrof Cthulhu i jego klan utknęli w swojej megalitycznej metropolii, która zatonęła w oceanie i była izolowana przez setki lat. Nie wszystko jednak było stracone. Byli czczeni jako bóstwa zarówno na Ziemi, jak i na innych planetach poza nią. Ci starożytni Bogowie praktykowali na ziemi czarną magię, która była zakazana.

Te byty stworzyły człowieka, celowo lub dla zabawy, przez pomyłkę. Stworzenie człowieka na ziemi było błędem... być może. Kiedy ten błąd zostanie przezwyciężony, zrozumiemy źródło naszego stworzenia, które nie ma nic wspólnego z tym, co do tej pory odkryli naukowcy. Cała zaś historia rozgrywa się w trakcie antarktycznej wyprawy i opowiedziana jest z perspektywy pewnego śmiertelnika. Choć nie ma nigdzie wspomnianego jego nazwiska, to wiemy, że na świat patrzymy oczyma Williama Dyera - jego imię i nazwisko pojawia się w innych historiach Lovecrafta.

Tutaj nie ma litości, miłości, szczęścia - jest tylko otchłań. Nie jest to żadna baśń, ani alegoryczna opowieść, w której dobro zwycięża na końcu - od początku wiadomo, że wszelkie działania są daremne i skazane na porażkę.

Lovecraft mierzy się z makabrą odważnie, sugestywnie, poprzez gotycką atmosferę i pewność w tym, jak ma wyglądać jego rzeczywistość. Choć jest szaleństwo, to wykazuje się ono dogłębną logiką i racjonalnością. “W górach szaleństwa” to jego najważniejsze, najbardziej ambitne arcydzieło. Mógłbym do końca życia czytać tylko tą jedną książkę, a wiem, że i tak nie odkryłbym wszystkich jej sensów. Studnia bez dna, która pochłania, gdy tylko raz w nią spojrzymy. Lecz nie bójcie się, spójrzcie. Dajcie się pochłonąć...

“W górach szaleństwa” H. P. Lovecrafta to mrożąca krew w żyłach opowieść o ekipie odkrywców, którzy udają się na Antarktydę, aby zbadać i zebrać różne okazy geologiczne. Teren w większości pokryty jest śniegiem i lodem z dziwną mgłą otaczającą większość szczytów i dolin tworząc niezwykłe wrażenia wizualne i dźwiękowe z wiatru zniekształcającego słuch i wzrok uczestników ekspedycji gdy wspinają się coraz głębiej i wyżej w surrealistycznym środowisku. Drużyny podzieliły się na dwie grupy i pierwsza z nich odkryła kilka zamarzniętych skamieniałych form życia, których nigdy wcześniej nie widziano i które są tak dziwne, że natychmiast spróbują dokonać sekcji jednej z nich, aby odkryć, czy jest to zwierzę czy roślina, a następnie spotkają się, aby zanieść swoje skarby psim zaprzęgiem z powrotem do swojej bazy. Natrafią jednak na niezwykle dziwną sytuację, gdyż wydaje się, że psy doznają trudnego do opisania szaleństwa w kontakcie z tymi znaleziskami. W ciągu następnych dwudziestu czterech godzin to, co przeżyją będzie jedną z najbardziej brutalnych i przerażających historii horrorowych, jakie przeczytałem w swoim życiu,

Fantastyczna fabuła - pełna opisów oraz niewielkiej ilości akcji. Momentami opisy stawały się nużące, ale były pięknie napisane. Wzmianki o przedwiecznych istotach, nawiązywały do mitologii Chthulu, która stanowi podstawę w wielu innych opowiadaniach Lovecrafta i wielu innych książkach opartych o jego mitologię.

W tej krótkiej powieści, jednym z najbardziej imponujących elementów jest wyjątkowa jakość pisania Lovecrafta. To, czego brakuje mu w rozwoju postaci i fabule, z nawiązką nadrabia obrazowaniem i nastrojem. Oczywiste pominięcie dialogów potęguje doznania i przenosi punkt ciężkości na emocje odkrywców oraz czekające na nich horrory z innego świata.

Lovecraft udowodnił “W górach szaleństwa”, że jest mistrzem w pisaniu opisów, które tworzą poczucie tajemnicy, atmosferę i przerażenie. Żywe obrazy autora krajobrazu tych regionów polarnych wciągają czytelnika w koszmarną krainę i pozostawiają go z niepokojącym poczuciem samotności i oczekiwaniem na to, co odkrywcy napotkają w następnej kolejności.

Po skończeniu tej książki zdałem sobie sprawę, że jest to jeden z najwspanialszych horrorów/science fiction, jakie kiedykolwiek czytałem. Historia jest krótka, zwięzła i niepokojąca w sposób, którego nigdy wcześniej nie doświadczyłem. Zostałem pozostawiony z głodem, aby zbadać jego twórczość głębiej i dokładniej.