Ulicznicy

Opublikowana w 1955 roku powieść "Ragazzi di vita" autorstwa Piera Paolo Pasoliniego, jednego z najważniejszych włoskich pisarzy i intelektualistów XX wieku, znanego w Polsce głównie dzięki twórczości filmowej, ukazuje życie powojennego Rzymu. Książka przenosi czytelnika w odległe dzielnice miasta, dotknięte ubóstwem i społecznym upadkiem. Składająca się z ośmiu rozdziałów powieść przedstawia łotrzykowską opowieść o grupie młodych ludzi z miejskiej warstwy niższej. Tytułowi bohaterowie, rzymscy ulicznicy, funkcjonują na marginesie społeczeństwa, czerpiąc z niego korzyści jak pasożyty, co wpisuje się w mit barbarzyńskiej niewinności, tak bliski autorowi.

Riccetto i jego przyjaciele żyją chwilą, podejmując się dziwnych zajęć i nierzadko ulegając pokusie drobnych przestępstw. Pasolini, aby nadać opowieści autentyczności i dynamiki, wykorzystuje językowy eksperyment, mieszając lokalny dialekt z ulicznym slangiem oraz językiem literackim. Strukturę narracyjną rozbija brak głównego bohatera i nielinearny rozwój fabuły, przekształcając ją w serię luźno powiązanych epizodów, które malują obraz życia na przedmieściach.

Powieść "Ragazzi di vita", mocno zakorzeniona w neorealistycznym ruchu lat pięćdziesiątych, stanowi wzruszający hołd dla całej klasy społecznej, której istnienie groziło zabrnęciem w zapomnienie. Po premierze spotkała się z surową cenzurą, ostrą krytyką i odrzuceniem przez większą część społeczeństwa, lecz jej niepodważalna moc i witalność sprawiły, że ostatecznie została uznana za arcydzieło.