Traktat krótki o Bogu, człowieku i jego szczęśliwości

Baruch Spinoza, znany również jako Benedykt, żył w latach 1632-1677 i wywodził się z żydowskiej rodziny osiedlonej w Niderlandach. Jego niekonwencjonalne poglądy filozoficzne doprowadziły do wykluczenia go z żydowskiej społeczności. Studiował scholastykę chrześcijańską, nauki przyrodnicze i filozofię, czerpiąc inspiracje od takich myślicieli jak Kartezjusz i Hobbes. W wyniku tych wpływów, jego filozofia jest znana jako panteizm racjonalistyczny, łącząc elementy racjonalizmu, naturalizmu oraz panteizmu. Spinoza był również zagorzałym orędownikiem teorii wolnościowych i tolerancji w życiu społecznym. Jego "Traktat teologiczno-polityczny" został umieszczony na Indeksie Ksiąg Zakazanych, co świadczy o kontrowersyjności jego poglądów w tamtym czasie.

We wcześniejszym etapie swojej twórczości Spinoza napisał książkę zatytułowaną "Traktat krótki o Bogu, człowieku i jego szczęśliwości", która, uzupełniona dodatkiem "O duszy ludzkiej", stanowi wprowadzenie do jego późniejszego i głośnego dzieła "Etyka". "Traktat krótki" podzielony jest na dwie części. Pierwsza z nich skupia się na Bogu i jego atrybutach poprzez dziesięć rozdziałów, które omawiają istnienie Boga, jego naturę, boską opatrzność i inne aspekty boskości.

Druga część traktatu poświęcona jest analizie człowieka w kontekście duchowej doskonałości, umożliwiającej zjednoczenie z Bogiem. Ta część składa się z 26 rozdziałów, które badają różnorodne zagadnienia, takie jak natura afektów, znaczenie miłości i nienawiści, czy wpływ radości na nasze życie. Spinoza rozważa również kwestie związane z prawdą, wolą, nieśmiertelnością duszy oraz prawdziwą wolnością człowieka. Dzięki tej książce Spinoza ukazuje złożoność ludzkiego istnienia oraz możliwość osiągnięcia szczęścia poprzez zrozumienie i harmonizację z naturą i boskością.