Trąbka do słuchania

Pierwsza część serii "Inne Konstelacje Olgi Tokarczuk" prezentuje ulubione książki noblistki, wśród których znajduje się "Trąbka do słuchania" autorstwa Leonory Carrington, uznawana za jedną z kluczowych powieści feministycznych. Utwór ten wyróżnia się swoją ekscentrycznością i zaskakującą swobodą. Olga Tokarczuk wspomina, że po raz pierwszy zetknęła się z tą książką, nie znając szczegółów z życia Carrington, co pozwoliło jej cieszyć się tą lekturą w czystej, niczym nieskrępowanej formie. Nie wiedziała wtedy o artystycznym tle autorki jako malarki czy o jej życiu na emigracji w Meksyku oraz związku z surrealistą Maxem Ernstem. Mimo to, anarchistyczny charakter i bezkompromisowy styl książki zrobiły na niej niezatarte wrażenie.

Główna bohaterka, Marion Leatherby, łysa i bezzębna starsza pani, żyje z synem Galahadem i jego rodziną, z którymi jednak trudno jej nawiązać ciepłe relacje. Pomimo głuchoty, Marion pozostaje pełna optymizmu i marzy o wyjeździe do Laponii. Los się do niej uśmiecha, gdy od przyjaciółki Carmeli otrzymuje pewne urządzenie, które pozwala jej na dyskretne podsłuchiwanie otoczenia. Dzięki niemu Marion dowiaduje się o planach rodziny, które chcą umieścić ją w domu spokojnej starości. Tym sposobem trafia do Przybytku Światła, pensjonatu zarządzanego przez surowych Doktora Gambita i jego żonę, którzy przestrzegają ścisłych zasad „dla jej dobra”. Jednak z czasem miejsce to staje się areną buntu.

"Trąbka do słuchania" to niejednoznaczna i nieokiełznana opowieść, w której losy Marion stanowią metaforę walki kobiet o wolność i uznanie ich miejsca w społeczeństwie. Ta satyryczna narracja jest także autoironicznym komentarzem do świata pełnego ograniczeń oraz hołdem dla nieograniczonej wyobraźni.