Świat sygnatur

Odwiedzający prehistoryczne jaskinie w Altamirze w Hiszpanii lub w dolinie Pont d'Arc we Francji mogą być zaskoczeni widząc naścienne malowidła przedstawiające zwierzęta i sceny z polowań, wokół których widnieją obrysowane ludzkie dłonie. Choć nie wydają się być związane z główną tematyką malowideł, najbardziej logicznym wytłumaczeniem obecności tych znaków jest przypuszczenie, że prehistoryczni artyści chcieli w ten sposób zaznaczyć swoje autorstwo.

Z czasów starożytnych zachowały się ceramiki, takie jak wazy i kratery, które zawierają sygnatury twórców. Niestety, starożytne tablicowe malarstwo nie przetrwało do naszych czasów, co może być spowodowane używaniem techniki enkaustycznej, wrażliwej na wysoką temperaturę. Pewne jest natomiast, że w średniowieczu pojawiły się sygnatury, o czym świadczą materialne dowody. Przykładem może być "Sąd Ostateczny" z watykańskiej Pinakoteki, autorstwa Mikołaja i Jana, datowany na XII wiek (czasem przedstawiany jako z końcówki XI wieku).

W kolejnych stuleciach sygnowanie stało się powszechną praktyką. Definicje sztuki również podobnie określają termin "sygnatura". Zgodnie z Słownikiem terminologicznym sztuk pięknych, sygnatura to własnoręczny znak artysty umieszczony na jego dziele, np. na obrazie, rzeźbie czy rycinie; może to być podpis pełny, skrócony lub monogram, niekiedy także figura geometryczna lub obrazek przedstawiający zwierzę, jak smok u Cranachów. Mały słownik terminów plastycznych autorstwa K. Zwolińskiej i Z. Malickiego również definiuje sygnaturę jako artystyczny podpis, monogram lub znak potwierdzający autorstwo. L. Altmann stwierdza natomiast, że "sygnatura" to imię, monogram lub inny znak wprowadzony przez artystę na dzieło jako potwierdzenie autorstwa.

Z przeglądu literatury wynika, że istnieje duża zgodność co do znaczenia terminu "sygnatura", który od lat jest rozumiany jako znak identyfikujący twórcę, nadający dziełu osobisty charakter.