Służący i służąca

Ivy Compton-Burnett, angielska pisarka, której twórczość obejmuje dziewiętnaście powieści, zdobyła sobie pewne uznanie również w Polsce. Jej unikalny styl prozatorski, w dużej mierze opierający się na wyrafinowanych, skonstruowanych z precyzją dialogach, stanowi niezwykłe zjawisko w literaturze. W anglojęzycznym świecie literackim Compton-Burnett to symbol błyskotliwej ironii i świetnej sztuki subtelnych, ciętych wymian zdań.

Jej powieść "Służący i służąca", uznawana za jej najważniejsze dzieło, wnika głęboko w zawiłości relacji rodzinnych i prezentuje obraz klaustrofobicznego, edwardiańskiego domu. Z pozorów harmonijne, lecz konserwatywne otoczenie kryje za sobą nieustanne, skryte batalie i walkę o dominację.

Centralną postacią tej pełnej napięcia opowieści jest Horacy Lamb, oszczędny i despotyczny patriarcha, którego niespodziewane zmiany wywołują serię nieprzewidzianych zdarzeń, burząc pozorny spokój rodziny.

Susan Sontag włączyła dzieła Compton-Burnett do przykładowych wzorców estetyki camp w literaturze. Mimo że camp często przekształca powagę w lekkość, wywyższając styl nad treść, estetykę nad moralność, a ironię nad powagę, trudno bez zastrzeżeń zaakceptować tę opinię. U Compton-Burnett powaga odgrywa istotną rolę, a dramatyczne zmagania codziennego życia rodzinnego nie są zupełnie zredukowane przez campową optykę.