Prawomił albo Niedawne przedawnienie

Po satyrycznych opowieściach o Szwejku i klimatycznych piwoszach u Hrabala, czytelnicy mogą teraz zanurzyć się w nową opowieść o czeskim bohaterze pełnym determinacji. "Prawomił albo niedawne przedawnienie" to kolejna polska publikacja uznanego czeskiego pisarza, Petra Stančika. Podobnie jak w poprzedniej książce – "Bezrożec", autor serwuje kolejną trzymającą w napięciu historię. O ile tam akcja tętniła w współczesnej Pradze, tutaj rozpościera się na tle całego burzliwego XX wieku.

Główny bohater, Prawomił, to czechosłowacki żołnierz i więzień polityczny, dla którego prawość i honor są ważniejsze niż cokolwiek innego. Czasem człowiek honoru czuje się zmuszony sam wymierzyć sprawiedliwość, zwłaszcza gdy prawo go zawodzi. Prawomił, u kresu swojego życia, snuje plan zemsty, nie przewidując, że to on sam stanie się jej największą ofiarą.

Stančik zainspirował się rzeczywistą historią czeskiego bohatera wojennego, jak twierdzą czescy wydawcy, który doświadczył więcej cierpienia niż miłości. Książka jest poruszającą, poetycką kroniką XX wieku, nasyconą refleksjami nad moralnością, naturą dobra i zła oraz pytaniami o istotę życia.

Postać Prawomiła oparta jest na postaci czeskiego bojownika Pravomila Raichla, a jego przeciwnik na stalinowskim prokuratorze Karolu Va. Jak przypomina sam autor, prawdziwe wydarzenia były jedynie swobodną inspiracją do powieści, a podobieństwa imion bohaterów literackich i osób rzeczywistych są czysto przypadkowe, niczym wilgotna plama na ścianie przypominająca twarz człowieka.