Po piśmie

Jacek Dukaj w swoim nowym dziele eksploruje temat końca pisma i utraty podmiotowości przez człowieka. Autor zabiera nas w intelektualną podróż do granic współczesnej cywilizacji oraz samego człowieka. Przez tysiące lat pismo, książki i biblioteki były fundamentem naszego społeczeństwa, pełniąc rolę głównych nośników wiedzy i kultury. Sztuka pisma ukształtowała naszą cywilizację, umożliwiając myślenie za pomocą symboli i pojęć, które pozwalają nam wnikać w emocje, doświadczenia i tożsamość innych ludzi. Jednak nowoczesne technologie, takie jak fonograf, telewizja, internet i wirtualna rzeczywistość, powoli odciągają nas od tradycyjnego pisma. Dzięki nim coraz częściej unikamy pisemnej komunikacji i literatury, zastępując je bezpośrednimi doświadczeniami.

Według Dukaja obecnie obserwujemy proces, w którym miliardy codziennych decyzji konsumentów i producentów kultury przyspieszają odejście od tradycyjnych form komunikacji. Zamiast pisać listy, telefonujemy. Zamiast czytać książki, oglądamy seriale. Wyrażamy swoje opinie poprzez filmy wideo, a nie artykuły. Kiedyś spędzaliśmy czas na czytaniu poezji, teraz gramy w gry. Na miejsce autobiografii pojawiło się życie celebrytów prezentowane na Instagramie. Zamiast zapisywać notatki, nagrywamy je, a opisy zastępujemy zdjęciami.

Dukaj zwraca uwagę, że nie tylko literatura czy filozofia są przeobrażane, ale również nauki takie jak neuronauka i fizyka. To, co kiedyś było przede wszystkim narzędziami człowieka, dziś coraz bardziej nas kontroluje. Wkraczamy w erę postpiśmienną, gdzie osobiste „ja” i jego interakcje zastępowane są bezpośrednim przekazywaniem doświadczeń. Pytanie "Czy jestem oglądaniem serialu, czy śledzeniem celebrytów na Instagramie?" odzwierciedla nową rzeczywistość człowieka, który przekształca się w maszynę do przeżywania.