Partyzantka Artura Zawiszy Czarnego (1833)

Historia Artura Zawiszy to mało znany, lecz fascynujący rozdział polskich dziejów. W 1833 roku Zawisza podjął ambitną próbę zorganizowania powstania zbrojnego na terenach polskich. Wyruszając z Paryża w lutym tamtego roku, jego podróż wiodła przez Belgię i Niemcy, aż dotarł do Turzna w okolicach Torunia. Tam spotkał się z rodziną, matką i bratem, i spisał swój testament, wiedząc o niebezpieczeństwach, jakie przed nim stoją.

Przez kilka miesięcy stawiał czoła wyzwaniom walki partyzanckiej. Niestety, 14 czerwca 1833 roku szczęście go opuściło; schwytano go wraz z grupą towarzyszy w lasach niedaleko Krośniewic. Uwięziony w Warszawie, stanął przed Wojennym Sądem, który wydał na niego wyrok śmierci przez powieszenie. Egzekucja, która miała miejsce na placu przy rogatkach Jerozolimskich w Warszawie, została przeprowadzona publicznie w tym samym roku, kończąc dramatyczne i odważne dążenie Zawiszy do wolności.