Oni. Homoseksualiści w czasie II wojny światowej

Nieliczna grupa Niemców, wywodząca się z więźniów osadzonych w nazistowskich jednostkach penitencjarnych w latach 1933-1945, była marginalizowana i prześladowana na mocy paragrafu 175, który penalizował relacje homoseksualne. W Polsce osoby te były postrzegane jako obcy i niebezpieczni, przez co ich historia pozostawała w cieniu i nie była traktowana jako część ofiar nazistowskiego reżimu. Życie i losy tych mężczyzn, które były świadomie pomijane i zapomniane, są trudnym do rozwikłania fragmentem przeszłości.

Homoseksualni mężczyźni byli zatrzymywani i osadzani w polskich więzieniach, takich jak Rawicz, Międzychód, Wronki, Strzelce Opolskie czy Tarnów. Następnie wywożono ich do obozów koncentracyjnych, m.in. KL Sachsenhausen, KL Buchenwald, KL Mauthausen, KL Gross-Rosen oraz do kompleksu Auschwitz-Birkenau-Monowitz i na Majdanek. Wielu z nich straciło życie w niemieckich więzieniach, a ci, którzy przetrwali, po zakończeniu wojny powrócili do swoich domów. Ich mogiły można dziś znaleźć na cmentarzach w Polsce. Chociaż ich historie bywają niekompletne i urywane, tworzą skomplikowaną i różnorodną opowieść.

Pomimo upływu siedemdziesięciu pięciu lat od zakończenia wojny, losy osób nieheteronormatywnych w tym czasie wciąż stanowią tabu, a polska literatura praktycznie nie porusza tego tematu. Przedwojenne stereotypy, podsycane nazistowską propagandą i wojennymi plotkami, przyczyniły się do marginalizacji tych ludzi, którzy byli sprowadzani do roli anonimowych uwodzicieli, przestępców i elementu aspołecznego. Czas przeciwdziałać tym fałszywym wyobrażeniom i przestać milczeć na ich temat.