Okno na przeszłość. Szkice z historii... T.3

Przedstawiana książka to istotny krok w rozwijaniu analizy literackiej z perspektywy filologii polskiej. Termin "motyw buddyjski" odnosi się tu do badania elementów świata przedstawionego w utworze literackim, takich jak zdarzenia, przedmioty, cechy lub sytuacje, które odzwierciedlają buddyjską światopogląd. Co ciekawe, wielu autorów badanych dzieł nie miało świadomości istnienia buddyzmu lub posiadało jedynie niewielkie pojęcie na jego temat. Taka sytuacja jest zrozumiała, zważywszy na to, że dogłębne zrozumienie buddyzmu w Europie rozpoczęło się dopiero w drugiej połowie XIX wieku.

Analizy zawarte w tej pracy obejmują szeroki wachlarz tekstów polskojęzycznych, od tych artystycznie dojrzałych jak bajki, poematy czy dramaty, po te bardziej proste, takie jak relacje z podróży czy pamiętniki. Zainteresowanie obejmuje zarówno twórczość klasyków literatury polskiej, takich jak Piotr Skarga, Ignacy Krasicki i Juliusz Słowacki, jak i autorów mniej znanych, takich jak Sebastian Piskorski, Stanisław Kostka Potocki czy Agaton Giller. Celem jest ukazanie, jak różnimi drogami motywy buddyjskie weszły do polskiej kultury, były rozpoznawane pod względem swojej odmienności i wprowadzane w obszar myślenia i wartości.

Pomimo fragmentarycznego charakteru tych obrazów oraz wpływów chrześcijańskich i eurocentrycznych wyobrażeń, buddyzm był stopniowo odkrywany w polskiej literaturze przez staropolski okres, oświecenie i romantyzm, prowadząc do coraz głębszego zrozumienia i integracji w kulturze.