Ogniem i mieczem. Tom 1

Inni recenzenci podkreślali, że nie byli w stanie odłożyć tej książki na półkę dopóki nie skończyli jej czytać, inni z kolei podkreślali, znudzenie i znużenie jakie im towarzyszyło podczas lektury „Ogniem i mieczem”. Niektórzy z kolei słusznie twierdzą, że Ogniem i Mieczem jest co najmniej porównywalna z Przeminęło z wiatrem czy Dumą i Uprzedzeniem. Mnie osobiście zdarzało się odłożyć książkę w obliczu nawału obowiązków, ale z nieskrywaną chęcią wznawiałem lekturę, będąc ciekaw dalszych losów moich ulubionych bohaterów z Podpipiętą na czele! Mimo nadmiaru szczegółów historycznych i niepotrzebnych drugoplanowych bohaterów, Ogniem i mieczem to świetna powieść. Z niecierpliwością czekam na dokończenie trylogii.<br> <br> W 1905 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymał Henryk Sienkiewicz. Dziś w III dekadzie XXI wieku Sienikiewicz kojarzy się z archaicznymi lekturami szkolnymi, moim zdaniem to wielka szkoda! Henryk Sienkiewicz był polskim powieściopisarzem o ogromnej wiedzy, sporo podróżował, wiele zobaczył, poznał też kilka niezwykłych osób w swoim życiu – wszystko to sprawiło, że w jego twórczości widać ogromną dojrzałość, a nakreślone przez autora postacie w jego książkach zapadają w pamięć na długo po skończeniu lektury. <br> <br> Ogniem i mieczem jako powieść historyczno-romansowa plasuje się w mojej ocenie znacznie wyżej niż chociażby bardziej znani Trzej muszkieterowie. Jako poważna powieść historyczna plasuje się tylko nieznacznie poniżej Wojny i pokoju - więcej na ten temat wkrótce., gdy napisze recenzję będącą komparatystyką tych dwóch tytułów. Na ten moment, nie przeczytawszy jeszcze drugiej i trzeciej części trylogii, nie mam wątpliwości, że jest to epopeja narodowa o znaczeniu daleko wykraczającym poza czasów których tworzył autor. <br> <br> Zawsze byłem dumny z tego, że chętnie czytam wschodnich autorów i znane są mi losy bohaterów rosyjskich powieści. Ogniem i mieczem nawiązuje do XVII-wiecznej historii Europy Wschodniej w czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W szczególności jest to fabularyzowana opowieść o tym, co przyjęło się określać jako powstanie Chmielnickiego lub powstanie zaporoskie. Powstanie to miało mieć miejsce w czasie, gdy Imperium Polskie było prawdopodobnie największym w Europie i a samo powstanie stanowiło poważny cios dla pozycji Polski na arenie międzynarodowej – jasnym jest zatem fakt, że celem tej książki jest wzmocnienie polskiej dumy narodowej i świadomości w zakresie mijającej wielkości Imperium Rzeczypospolitej Obojga Narodów dla przyszłych pokoleń. <br> <br> Na początku książki poznajemy porucznika Michała Wołodyjowskiego – stopień porucznika oznacza tu dowódcę wojskowego, czyli starszego asystenta, wybieranego ze względu na swoje umiejętności wojskowe i rangę w lokalnym systemie feudalnym. Nazywany jest również Panem Michałem, jako że Pan oznacza w przybliżeniu Pana lub Władcę. Jest kluczowym żołnierzem w siłach księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, który jest jednym z najważniejszych przywódców politycznych Wspólnoty Narodów i najgroźniejszym dowódcą wojskowym na Ukrainie. Porucznik Skrzetuski w ciągu kilku kolejnych stron tej książki uratuje życie przyszłemu przywódcy powstania zaporoskiego Bohdanowi Chmielnickiemu, zakocha się w księżniczce Helenie Kurcewiczównej,i zyska też „wrogość” przyszłego dowódcy rewolucji Chmielnickiego, Boguna. Głównie za sprawą wspomnianej wyżej Heleny, do której miłość zgubi jednego z mężczyzn…..<br> <br> Pan Michał blisko współpracował z Longinusem Podbipiętą, człowiekiem z misją, czyli Panem Zagłobą, bardziej przypominającym rubasznego wujka z wesela aniżeli tradycyjnego rycerza czasów nowożytności, a także jego bliskiego przyjacielem, Michał Wołodyjowskim, którzy razem stworzą coś w rodzaju drużyny pierścienia znanej fanom Tolkiena :D <br> <br> Na wypadek, gdybyście przegapili wstęp do tej recenzji, mamy tu do czynienia z ogromną liczbą postaci, pojawiają się one i znikają na kartach książki, często jednak za ich sprawa możemy poczuć klimat czasów połowy XVII wieku. Nie będę się starał opisać różnych ukraińskich, kozackich, miejscowych szlachciców i bardziej tradycyjnych tytułów szlacheckich i wojskowych na poziomie Polaków, Szwedów, Mołdawian, Litwinów i Turków. Można poznać https://******.**. hetmana, atamana, wojewodę, starostę, a za wszystkimi tymi tytułami kryją się konkretne postacie, które odgrywają swoją rolę w samej fabule książki Ogniem i Mieczem. <br> <br> Choć miłość między Skrzetuskim a Kurcewiczówną ma być głównym wątkiem miłosnym tej książki, to właśnie Zagłoba będzie się cieszył największym zainteresowaniem czytelników, nie sposób bowiem nie uśmiechnąć się czytając jego monologi – jest to bowiem człowiek, który w mojej pamięci żyje wiecznie jako pijany lekkoduch, który jednak w trudnych sytuacjach zaskakuje polotem i błyskotliwymi rozwiązaniami. Jest to starszy człowiek, chitonie obracający się w świecie własnych przechwałek, pozerstwa i usprawiedliwiania nadmiernego picia, a jednak robi to z taką gracją, że nie znam nikogo, kto nie lubiłby Zagłoby! To także człowiek, który w zależności od okazji może obmyślać i realizować szalone plany, wygrywać pojedynki na szable gdy okoliczności tego wymagają, krótko mówiąc: można na niego liczyć! i <br> <br> W ten sposób dochodzę do moich krytycznych uwag na temat Ogniem i mieczem. Jest to książka przeładowana szczegółami, tłem historycznym i całą paletą ciekawych bohaterów. Szczególnie kobiety pojawiają się i znikają, często niewiele wnosząc do głównej linii fabularnej. Prawie wszystkie kobiety są albo bezradne, albo nieszczęśliwe, albo ograniczone do typowych ról drugoplanowych, trudno jednak czynić z tego zarzut, jako że mówimy o czasach gdy patriarchat miał się dobrze i wartość kobiety była oscylowała miedzy świnią, a krową. W książce przedstawiona jest jedna czarownica, która ma duży wpływ na samą akcję, a mężczyźni czują wobec niej respekt – może w XVII wieku kobieta mogła liczyć na uznanie tylko jeśli obawiano się jej czarów? Ach, co za ironia! <br> <br> To prowadzi mnie z kolei do niuansów i szczegółów tej powieści. Oczekuje się bowiem, że czytelnik opowie się po jasnej stronie mocy, w tym konkretnym przypadku za Rzecząpospolitą. A jednak wojska kozackie mają powody, by zbuntować się przeciwko Imperium Polskiemu. Miejscowa Kozaczyzna i Zaporoże zostały ograbione przez polską szlachtę, co wynikało z ich narodowego pokrewieństwa z grupą społeczną piastującą władzę w całej Rzeczypospolitej Oboga Narodów. Chmielnicki został upokorzony, a jego listy mają dowieść, że Kozacy ukraińscy mogą liczyć na wsparcie Rzeczypospolitej, jeśli uda im się położyć kres władzy różnych lokalnych watażków, konkretnie miejscowych Polaków i Litwinów oraz innych pomniejszych szlachciców, którzy nadużywali swojej władzy na kozaczyźnie . Bunt nabiera siły i rozpędu, częściowo dzięki lepszej dyscyplinie najlepszych żołnierzy Chmielnickiego i szczerej chęci Kozaków do uzyskania politycznej niezależności. I ja te motywy zupełnie rozumiem, wszak debata w niniejszym przedmiocie toczy się od wielu lat, a część historyków uważa, że właśnie wydarzenia opisane w Ogniem i Mieczem stanowią genezę rozbiorów Polski, które miały miejsce ponad sto lat później. <br> <br> Reasumując, przedstawiłem szczegółowo o czym jest powieść Ogniem i Mieczem, jednak nie bohaterowie i opisana w książce historia stanowią główny motyw aby sięgnąć po tę powieść – jest nim epicki status powieści Henryka Sieniewicza, ich uniwersalna przynależność do rodzimej literatury pięknej. Jak mawiał Piłsudski „Kto nie zna przeszłości, nie jest wart przeszłości”. Przeszłość to https://******.**. Ogniem i Mieczem, a przyszłość to wnioski, jakie każdy Polak wyciągnie z tej książki, związanej niechybnie z przyczynami wielkiego upadku naszego kraju i zniknięcia z map Europy na 123 lata!

Na początek ustalmy jedno: jest to rozległa epopeja patriotyczna i jako taka bez wątpienia trafia w serca naszych rodaków. Pierwszą rzeczą, która mnie uderzyła podczas lektury Ogniem i Mieczem, było znaczenie…. przyrody – autor szeroko rozpisuje się w tym zakresie, kreśląc barwne tło dla przedstawionej fabuły. Pierwszy opis w książce dotyczy krajobrazu stepu. Przyroda i sama pogoda są ważne i co tusz dają o sobie znać - tu wpływają na wynik bitwy, tam utrudniają desperackie poszukiwania, stanowią przeszkodę lub pomoc zarówno dla bohaterów, jak i złoczyńców, co w pewnym stopniu czyni z nich istotę boską, wpływając na losy jednostki i całych grup ludzi. <br> <br> Niektóre postacie są trochę zbyt stereotypowe, jak na mój gust. Bohater, Pan Skrzetuski, przez większą część powieści staje się rycerzem w lśniącej zbroi. Jego wybranka, księżniczka Helena, jest z kolei…. się damą w opałach. Nie ma w tym szalonego polotu jak widzicie, ale z drugiej strony książka liczy już sobie nie lata i dekady ale wieki, może więc kolejny twórcy tak chętnie sięgali po podobne kalki, ze dziś niesłusznie widzimy w tym brak oryginalności? <br> <br> Dla mnie osobiście najciekawszymi postaciami byli trzej przyjaciele głównego bohatera: Michał, Longinus i Zagłoba. Pan Michał jest początkowo przedstawiony jako niedoszły pan i władca, ale w samej walce zaskakuje wszystkich wokół swoja siła i sprytem, łącznie z czytelnikiem! Pan Longinus, to ktoś w rodzaju Don Kichota: jest łagodnym olbrzymem i obiektem żartów wszystkich wokół, ponieważ złożył śluby czystości do czasu, aż będzie mógł dokonać nieprawdopodobnego czynu bohaterskiego – ściąć jednym cieciem miecza trzy głowy wroga naraz! W końcu udaje mu się jednak osiągnąć znacznie więcej, jego postać zyskała moja sympatię od początku i chętnie wybrałbym się z nim na piwo! Pan Zagloba z kolei zaczyna jako "żołnierz przechwalający się" swoimi wielkimi osiągnieciami, jest przy tym typową postacią w stylu południowośródziemnomorskim; woli ucztować, pić do nieprzytomności i przechwalać się swoimi wyczynami, niż wziąć udział w prawdziwej walce na śmierć i życie! Zaskoczył mnie jednak z czasem swoja postawa, głownie tym że stał się najbardziej sympatycznym członkiem całej obsady, nie tylko dworując i żartując w najtrudniejszych momentach, ale mając również głowę na karku i słusznie kombinując jak przetrwać u boku bezbronnej kobiety za która bym odpowiedzialny przed samym Skrzetuskim, kiedy uciekali ścigani przez hordę Bohuna! <br> <br> Wszystko to dzieje się na tle krwawych bitew czasów nowożytności, politycznych intryg i "o mały włos" przegranej sprawy dla samej Polski, gdy wrogowie dostrzegają jej słabość. Niezapomniana lektura, nawet jeśli jest bardzo długa i kojarzy się głownie z czasami szkoły średniej :D

Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz (1846-1916) jest cenionym polskim pisarzem, laureatem Nagrody Nobla. Wcześniej czytałem jego dzieło "Quo Vadis" i podobało mi się, nieco mniej ekranizacja, a jak było w przypadku niniejszym recenzowanej książki? "Ogniem i mieczem" jest znacznie lepszym dziełem. Można ją nazwać polską "Wojną i pokojem", odpowiedzią na wielkie dzieło J. Austen, przedstawione w podobnym klimacie. Jest to pierwszy tom serii znanej jako Trylogia. Opowiada o kraju i ludziach, którzy już nie istnieją, dotyczy bowiem wydarzeń, dla których tłem była Rzeczpospolita Obojga Narodów (formalnie znana jako Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie), która istniała w latach 1569-1795. Rzeczpospolita była państwem połączonym unią personalną, gdzie Polski i Litwa rządzone przez wspólnego monarchę, który był zarówno królem Polski, jak i wielkim księciem litewskim. Warto wspomnieć, ze panowanie rozpościerało się również na tereny ówczesnych Rusinów: tak nazywano ludy zamieszkujące państwa wschodniosłowiańskie, zwłaszcza te wywodzące się z Rusi Kijowskiej, ale w jej skład wchodzili również przodkowie współczesnych Ukraińców, Rusinów i większości Białorusinów.<br> <br> Rzeczpospolita, przede wszystkim ubezwłasnowolniona przez skłóconych szlachciców, staje w obliczu ciężkiej próby, tj. powstania, które zapowiada początek upadku tego tworu politycznego, jakże bogatego etnicznie. Powieść Sienkiewicza dotyczy przełomowego wydarzenia, jakim jest powstanie Chmielnickiego (1647). Bohdan Chmielnicki był hetmanem kozackim. Jego bunt przeciwko szlachcie, który w końcu przyciągnął Tatarów z Krymu, zapoczątkował okres znany jako "potop" (o którym traktuje Trylogia), będący końcem Rzeczypospolitej.<br> <br> W książce występuje kilku głównych bohaterów, choć zasadniczo akcja toczy się wokół postaci Szkrzetuskiego, zwanego Panem Janem. Ten młody szlachcic i żołnierz, którego poświęcenie dla kraju oraz samego księcia Wiśniowieckiego, a także miłość do szlachcianki Heleny, tworzą postać, której nie sposób nie polubić! Helena jest silną, dumną i szalenie kobiecą postacią, która ciągle wpada w tarapaty, łącznie z porwaniem, bliskością śmierci i ucieczką przed zgrają ścigających ją łobuzów na polecenie samego Bohuna, kozackiego pułkownika, którego fanatyczne uwielbienie kontrastuje z bezinteresownym uwielbieniem Pan Jana, a nienawiść do niego popycha go do buntu wymierzonego w swoją własną ojczyznę. Dawnym towarzyszem Bohuna jest Pan Zagłoba, gruby szlachcic, którego zamiłowanie do trunków i dobrego towarzystwa ustępuje jedynie oddaniu i ojcowskiej miłości do osieroconej Helenki. Jego ostry dowcip i chełpliwy język wnoszą element komizmu, podobnie jak dwaj towarzysze Pana Jana, czyli Longinus Podbipięta i Michał. Michał jest zalotnym, drobnym rycerzem i doskonałym szermierzem. Pan Longinus to niemal jego przeciwieństwo - niewiarygodnie wysoki, chudy mężczyzna, którego ślub czystości i długi, ciężki miecz tworzą postać, która zapada w pamięć. Jest jeszcze Chmielnicki, charyzmatyczny przywódca buntowników, który wzniecił powstanie kozackie. Otoczony przez swoich chłopów, mieszczan, drobną szlachtę i tatarskich sprzymierzeńców, jest bliski obłędu, gdy patrzy na siły, które rozpętał. I wreszcie książę Jeremi Wiśniowiecki, przywódca Pan Jana, Longinusa, Michała i niezliczonej liczby innych najlepszych żołnierzy. Jest on ukochanym dowódcą wojskowym, który oddaje swoje siły i majątek dla swojego kraju, ale wielokrotnie zostaje odstawiony na boczny tor przez chciwych polityków.<br> Choć są to jedni z głównych bohaterów, prawdziwego piękna "Ogniem i mieczem" nie znajdziemy jedynie wśród nich. Nie da się go bowiem dostrzec w jednym rozdziale ani w jednym wydarzeniu. Może i jest punkt kulminacyjny, ale nie tam znajduje się serce tej opowieści. W książkach nie chodzi o tego czy innego władcę. Jest o Polsce. Lojalny czy nielojalny, protagonista czy antagonista, każda postać, którą spotykamy w tej opowieści, oddycha życiem narodu. Jej istotą jest kraj, a jej piękno - naród.<br> Nie ma słów, które mogłyby opisać tę książkę. Epickość może być bliska. Przygoda, akcja, bohaterowie i fabuła tworzą mistrzowską opowieść, której niewielu może dorównać. Absolutnie mi się podobała. Bohaterowie są niezapomniani, fabuła niesamowita, a miłość do ojczyzny autentyczna. Choć pisarstwo ma tendencję do bycia ciężkim, a liczne imiona i pseudonimy wielu postaci dezorientują, jest to lektura obowiązkowa.<br> Jak w przypadku większości dobrych książek, autor jest prawie tak wyjątkowy, jak jego dzieło. Henryk Sienkiewicz urodził się w rodzinie zubożałej polskiej szlachty, a w ciągu swojego życia był wychowawcą, prawnikiem, dziennikarzem i popularnym powieściopisarzem. Doskonale znał literaturę i język staropolski, trzykrotnie się żenił (pierwsza żona zmarła, druga odeszła od niego, a trzecia była jego siostrzenicą), kupił zamek rodowy i został kawalerem francuskiego Légion d'honneur. Sienkiewicz spędził dwa lata w Kalifornii, podróżował do Londynu, Paryża, Hiszpanii i Afryki. Napisał mnóstwo książek i otrzymał literacką Nagrodę Nobla!<br> Licząca 1135 stron "Ogniem i mieczem" jest książką niewiarygodnie długą, jak gdyby u podstaw autorowi przyświecała idea stworzenia dzieła ze wszech miar monumentalnego. Nie dajcie się zastraszyć! Warta przeczytania, pełna akcji i zawiłości, przemyślanych intryg i lekko przekłamanej historii;-) Niewielu może się z nią równać. Cytując starego generała z książki: "Zobaczysz wszystkie chciwość, pustą dumę i umiłowanie luksusu, które żyją wśród nas obok tych wszystkich cech, które sprawiają, że nasz naród kroczy w chwale jasnej jak słońce przez ponad sześć wieków." Prawda, że miedzy słowami czuć ogromna patos?<br> Szalenie pasjonująca powieść o stosunkowo mało znanych ludziach i czasach. Jeśli lubisz wspaniałą historyczną scenerię, lubisz dowiadywać się o ciekawych wojnach lub po prostu kochasz dobrą historię - docenisz klasykę "Ogniem i mieczem". Z pewnością będę polował na drugą książkę z tej serii, nawet jeśli cieszą się one opinią mocno archaicznych, stanowią jednocześnie kanon polskiej literatury pięknej i każdy patriota winien widzieć jak ważne dla naszego narodu treści skrywają!:-)

Prawdopodobnie słyszałeś o Tołstoju i Dostojewskim. Być może twój nauczyciel kazał ci nawet czytać przygody Wallace'a lub Defoe, na pewno jednak słyszałeś o Henryku Sienkiewiczu, a jeśli masz uprzedzenia wobec tego pisarza wynikające z przymusu czytania szkolnych lektur, to czas na refleksje w tym zakresie, nasz Noblista ma bowiem więcej do zaoferowania niż powszechnie przyjęło się w tym zakresie uważać! <br> <br> Opublikowana w 1884 r. "Ogniem i mieczem" to polska epopeja narodowa, której akcja rozgrywa się w XVII wieku. Jest to dość wiernie przedstawiona fikcja historyczna, opowiadająca o buncie Chmielnickiego i wojnie domowej, która się z niego wyłoniła i kolejno ogarnęła cały obszar Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Tematy dotyczące patriotyzmu, bezinteresowności, miłości, rozwoju człowieka, przyjaźni i odwagi mieszają się w gasnącym słońca złotej ery rycerstwa w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jest to również pierwsza książka z tryptyku Sienkiewicza, znanej w Polsce jako "Trylogią".<br> <br> <br> W książce występuje kilku głównych bohaterów, choć zasadniczo akcja toczy się wokół postaci Skrzetuskiego zwanego Panem Janem. Ten młody szlachcic i żołnierz, którego poświęcenie dla kraju i księcia, a także miłość do szlachcianki Heleny, tworzą postać, której nie sposób nie polubić. Helen jest silną i szalenie kobiecą postacią, która przyjmuje z odwagą swoje przeznaczenie, łącznie z porwaniem, rychłą jak się wydaje śmiercią i ucieczką przed ścigającymi ją oprychami. Kocha ją również kozacki pułkownik Bohun, którego fanatyczne uwielbienie kontrastuje z bezinteresownym uwielbieniem Pan Jana, a nienawiść do niego popycha go do buntu przeciwko królowi. . Dawnym towarzyszem Bohuna jest Pan Zagłoba, gruby szlachcic, którego zamiłowanie do trunków i dobrego towarzystwa ustępuje jedynie oddaniu i ojcowskiej miłości do osieroconej Helenki. Jego ostry dowcip i chełpliwy język wnoszą element komizmu, podobnie jak dwaj towarzysze Pana Jana, Pan Longinus i Michał. Michał jest odważnym choć, drobnej postury rycerzem, doskonałym szermierzem i wojownikiem. Pan Longinus z kolei to niemal jego całkowite przeciwieństwo - niewiarygodnie wysoki, chudy mężczyzna, którego ślub czystości i ofiary złożone Bogu oraz ciężki miecz tworzą postać, która zapada w pamięć i zyskuje sympatię czytelnika. Jest jeszcze Chmielnicki charyzmatyczny przywódca buntowników, który wzniecił powstanie kozackie. Otoczony przez swoich chłopów, mieszczan, drobną szlachtę i tatarskich sprzymierzeńców, jest bliski obłędu, gdy patrzy na skalę wojny, które rozpętał przeciw swoim braciom. I wreszcie książę Jeremi Wiśniowiecki, przywódca Pan Jana, Longinusa, Michała i niezliczonej liczby innych żołnierzy kroczącym z nim ramię w ramię pod sztandarem Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jest on wspaniałym dowódcą wojskowym, który oddaje swoje siły i zdrowie oraz majątek dla swojego kraju, mimo iż na kartach książki wielokrotnie zostaje odstawiony na boczny tor przez chciwych polityków.<br> <br> Nie ma słów, które mogłyby opisać tę książkę. Przygoda, akcja, bohaterowie i fabuła tworzą mistrzowską opowieść, której niewielu może dorównać. Absolutnie mi się podobała! Bohaterowie są niezapomniani postaciami, fabuła niesamowita, a miłość do ojczyzny autentyczna i wiarygodna. Choć styl narracji autora ma tendencję do bycia chwilami ciężkim, a liczne imiona i pseudonimy wielu postaci dezorientują jeśli nie poświęca się tej lekturze dość uwagi, to jest to wciąż książka warta przeczytania, zwłaszcza w oczach patriotycznie usposobionych czytelników. <br> <br> Jak w przypadku większości dobrych książek, sam autor jest równie wyjątkowy, jak jego dzieło - Henryk Sienkiewicz urodził się w rodzinie zubożałej polskiej szlachty, a w ciągu swojego życia był wychowawcą młodzieży, prawnikiem, dziennikarzem i popularnym powieściopisarzem. Doskonale znał literaturę i język staropolski, trzykrotnie się żenił (pierwsza żona zmarła, druga odeszła od niego, a trzecia była jego siostrzenicą!), kupił zamek rodowy i został kawalerem francuskiego Légion d'honneur. Sienkiewicz spędził dwa lata w Kalifornii, podróżował do Londynu, Paryża, Hiszpanii i Afryki. Napisał mnóstwo książek i otrzymał literacką Nagrodę Nobla!<br> <br> Licząca 1135 stron "Ogniem i mieczem" jest książką niewiarygodnie długą. Nie dajcie się jednak zastraszyć tej obszernej w swojej formie literaturze! Warta przeczytania, pełna akcji i zawiłości. Cytując starego generała z książki: "Zobaczysz wszystkie chciwość, pustą dumę i umiłowanie luksusu, które żyją wśród nas obok tych wszystkich cech, które sprawiają, że nasz naród kroczy w chwale jasnej jak słońce przez ponad sześć wieków.".

Wiele razy czytałam słowa: "Ta książka zmieniła moje życie", "Ta książka zmieni twoje życie" lub coś równie hiperbolicznego, sugerującego, że ukryta miedzy słowami treść niesie za sobą wartość absolutnie uniwersalną i ponadczasową. Ogniem i mieczem to książka, która być może nie zmieni Twojego życia, ale jest jedną z najlepszych lektur szkolnych, jakie czytałam w całym moim humanistycznym życiu! Jestem totalnie zakochana w księciu Jeremim Wiśniowieckim, najbardziej fascynującej postaci historycznej, jaką kiedykolwiek poznałam na kartach literatury pięknej. Gdybym mógł sobie pozwolić na utratę dwóch miesięcy z życia podczas wakacyjnego chillu, angażując swoją uwagę na ponad 1100 stronach polsko-litewskiego konfliktu, zabrałbym się za drugą książkę z trylogii Sienkiewicza. Ale niestety, jest praca do wykonania, a ja muszę obejrzeć cały kolejny sezon Wiedźmina na Netflixie w ciągu najbliższych 4 dni :D Nie mam więc zbyt wiele czasu, by ponownie zaangażować się w konflikt na stepach dzisiejszej Ukrainy, inaczej wróciłabym do tego szalonego oblężenia kolejnych polskich zamków przez kozaków zaporoskich, którym dzielnie czoła stawia kwiat polskiego oręża, czyli rodzima Husaria! Przykładem może być opisana w książce bitwa pod Żółtymi Wodami, gdzie najpierw nastąpiła krótka przerwa, niemal cudowna sama w sobie, w której można było dać odpocząć wyczerpanym umysłom i ciałom, zaczerpnąć tchu i opanować drżenie rąk i ramion, co sam Sienkiewicz wspaniale wykorzystał aby zbudować napięcie. Później jednak rychło Pułki kozackie cofnęły się do własnych linii, schroniły niejako w cieniu swoich dział, aby w ciągu pół godziny Chmielnicki poprowadził je do nowego natarcia, które finalnie okazało się ciosem wymierzonym prosto w serce całemu kwiatowi polskiego rycerstwa. Wtedy znów mamy zwrot akcji, bowiem mówiąć obrazowo, na moim parapecie pojawił się sam książę Jeremi w swojej srebrnej zbroi. Był dobrze widoczny na swoim mlecznobiałym ogierze, z własnym sztandarem, a wokół niego płonęły pochodnie. Kozaccy strzelcy od razu wycelowali w niego, ale ostrzał ten na niewiele się zdał i polskie rycerstwo zostało uratowane! Nacierający Kozacy przerwali natarcie, gdy zobaczyli księcia Wiśniowieckiego. Zawahali się, zwolnili jak zahipnotyzowani i zaczęli niepewnie spoglądać na siebie nawzajem, a głęboki szmer, pełen obaw, przetoczył się przez ich szeregi jak westchnienie zimnego wiatru wśród leśnych gałęzi, których obecność na ukraińskim stepie była przecież okazjonalna, nie znali oni flory i fauny krain znajdujących się na zachód od Dniepru, a tam właśnie opisane są kolejne ataki kozaków na tereny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. <br> <br> <br> Wracając jednak do mojego ulubionego bohatera: w srebrnej zbroi, zabarwionej budzącym trwogę blaskiem ognia, musiał wyglądać jak groźny olbrzym wyjęty z lokalnego, słowiańskiego folkloru, dlatego też przez ich zmęczone ciała przebiegł dreszcz, a ręce uniosły się do góry, by kolejno wykonać znaki krzyża na widok potęgi polskiego oręża reprezentowanej w książce przez postać Jeremiego Wiśniowieckiego! <br> <br> "Widzieliście?" - mruknęli do siebie. "Armata nie może go dotknąć...".<br> <br> "To jakiś diabeł!".<br> <br> ... Cała zaporoska armia ruszyła naprzód... ale ledwie zdążyła przekroczyć połowę pola, gdy książę skręcił lekko na zachód, dał kolejny sygnał i długie szeregi jeźdźców zaczęły wyłaniać się ze szczeliny między zachodnim jeziorem a niedokończonym bastionem. Wyszli, kłusując w zwartych wojskowych formacjach i błyskawicznie, z zimną wprawą wynikającą z ich bogatego doświadczenia, przemienili się w ciemno błyszczącą, budzącą trwogę linię bojową, która zajęła miejsce na flance atakujących Kozaków. Nie tylko sam dowódca kozaków, Chmielnicki, ale i najmniej doświadczony rekrut mógł od razu stwierdzić, że nieobliczalny książę zamierza rzucić się całym ciężarem swojej kawalerii na ich otwartą flankę by zadać ostateczny cios i obrócić wynik bitwy na swoja korzyść! <br> <br> I oto znów nieprzewidywalny książę Jeremi zrobił coś, czego nikt się nie spodziewał: nawiązał do ponad stuletniej tradycję i wysłał swoją husarię, która niczym żelazna pieść tarana uderzyła we wrogów rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wydawało się, że lecą przez równinę, jak gdyby skrzydła przymocowane do ich ramion, były prawdziwe...<br> <br> <br> Nie mam wątpliwość, że Ogniem i Mieczem to powieść napisana z rozmachem i polotem, przedstawiająca nie tylko ważny fragment historii naszego narodu, ale również trafiająca w gusta co bardziej wybrednych czytelników. Sam fakt, że Ogniem i Mieczem w przeszłości zostało zekranizowane przez Andrzeja Wajdę tez jest znaczący, jest to bowiem dzieło, które jak mniemam, zawsze już będzie wyznaczać kanony tworzenia patriotycznych epopei narodowych.