Odejścia

Dlaczego duchowni decydują się opuścić Kościół? Czemu księża, mnisi oraz zakonnice rezygnują z habitów i opuszczają tę duchową ścieżkę? Choć kiedyś był to temat nieporuszany, to obecnie zwiększona uwaga mediów i społeczna debata sprawiły, że stał się bardziej widoczny. Mimo to, wiele osób wierzących oraz obserwujących życie kościelne nie jest świadomych prawdziwej skali i wagi tego zjawiska bądź nie potrafi jej dostrzec. Zwykle nie zdają sobie oni sprawy z motywacji i emocji tych, którzy nazywani są pogardliwie "eksami", a w skrajnych przypadkach uznawani za zdrajców. Pojawiają się uproszczone sądy, zdominowane przez odwieczne „cherchez la femme”, które są tak samo mylące jak każda oczywista odpowiedź na pytanie, dlaczego ludzie się rozwodzą.

Maciej Bielawski podjął się analizy tego problemu zarówno z perspektywy osobistej, jak i obiektywnej. Osobiście – ponieważ w 2004 roku, po niemal 25 latach spędzonych w strukturach kościelnych jako kapłan rozwijający się duchowo, sam wybrał wyjście z zakonu benedyktynów. Obiektywnie – przedstawiając historie i opinie kilkunastu osób, które dla niektórych uosabiają wolność wiary i niezależne myślenie teologiczne, a dla innych są kontrowersyjnymi postaciami Kościoła. Życiorysy te, wraz z wypowiedziami, listami, autobiografiami i badaniami naukowymi, stanowią tło jego książki, ukazując psychologiczne, społeczne, teologiczne i moralne aspekty tego złożonego procesu.

Autor nie próbuje narzucać jednoznacznych wniosków, ale jasno wskazuje cel swojej książki: musimy zrozumieć, że problem odejść dotyczy nas wszystkich. Obejmuje nie tylko tych, którzy decydują się odejść („kto wchodzi, ten może i wyjść”), ale także tych, którzy pozostają; nie tylko samych „eksów”, ale także ich rodziny, przyjaciół, sąsiadów; ich uczniów i nauczycieli; ich zwolenników i krytyków.