Gad. Spowiedź klawisza

Paweł Kapusta w swoim reportażu prezentuje wstrząsający obraz życia więziennego widzianego oczami strażników. To oni, nazywani w więziennej gwarze „klawiszami”, każdego dnia muszą stawiać czoła złożonej rzeczywistości, broniąc społeczeństwo przed najgroźniejszymi przestępcami. Kapusta wnika w ich świat, ukazując potężne obciążenie psychiczne, które towarzyszy im do końca życia.

Podczas odwiedzin w zakładach karnych autor bada różne aspekty systemu penitencjarnego, starając się zrozumieć, dlaczego tak często oferuje on przestępcom więcej przywilejów niż tym, którzy ich pilnują. Zastanawia się nad skutecznością resocjalizacji, która częściej jawi się jako środek do uzyskania dodatkowych przepustek, niż realna pomoc w zmianie postępowania. W opinii wielu strażników, system nie reformuje przestępców, lecz przeciwnie – pozwala im utrwalać kryminalne nawyki. Staje się coraz bardziej niepewny, z pensjami nieadekwatnymi do obciążeń i ryzyk, jakie niesie ta praca.

Strażnicy otwarcie przyznają, że w polskich więzieniach nie brak przemocy wobec osadzonych. Zmagają się też z problemami nielegalnych kontaktów - przemytem, handlem, przekazywaniem grypsów, a także z różnicowanymi formami wykorzystywania władzy na niekorzyść więźniów. Praca operacyjna czasami pozwala skazanym na prowadzenie własnych nielegalnych interesów z za murów więzienia.

Nowa książka Kapusty nie unika brudu, który dokumentuje. Jest pełna surowości, a czasem wręcz szokująca w swojej prawdziwości. Jako druga reporterska publikacja autora, finalisty Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego, po „Agonii. Lekarze i pacjenci w stanie krytycznym”, stanowi mocny głos w dyskusji o systemie penitencjarnym w Polsce.