Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie

"Dorosłe dzieci" to pierwsza w Polsce naukowa praca poświęcona zagadnieniu parentyfikacji, czyli sytuacji, gdy dziecko przejmuje rolę opiekuna dorosłego, zazwyczaj rodzica, wypełniając zadania, które zazwyczaj je przerastają. Parentyfikacja może mieć charakter instrumentalny, kiedy dziecko wykonuje prace domowe, takie jak sprzątanie, gotowanie, zakupy czy opieka nad rodzeństwem, albo emocjonalny, gdy staje się powiernikiem problemów rodzica, rozjemcą konfliktów w rodzinie czy bierze na siebie odpowiedzialność za ważne decyzje.

Katarzyna Schier podkreśla, że choć odwrócenie ról w rodzinie często niesie ze sobą negatywne skutki, może również stać się bodźcem do rozwoju postaw odpowiedzialności u dzieci. Analizuje ona wpływ parentyfikacji na dorosłe życie osób, które w dzieciństwie doświadczyły tego zjawiska. Oparta na solidnym materiale empirycznym, monografia przedstawia związki między odwróceniem ról a występowaniem depresji, problemami z regulacją emocji oraz zaburzeniami w postrzeganiu własnego ciała. Szczególnie ten ostatni aspekt stanowi nowatorski wkład autorki w rozumienie zjawiska.

Książka wzbogacona jest o nawiązania do dwóch znanych opowieści: mitu o Heraklesie i baśni o Kopciuszku, które symbolizują sytuacje, gdzie dzieci zbyt wcześnie zmuszone były dorastać. Schier wykorzystuje te znane historie, aby ukazać złożoność parentyfikacji, zręcznie przedstawiając je w kontekście asymetrycznych relacji rodzinnych. Dzięki temu zabiegowi, znanemu już z jej wcześniejszej pracy ("Krewni i znajomi Edypa"), autorka wnikliwie bada różne aspekty parentyfikacji, opierając się na wynikach swoich badań, obserwacjach z praktyki klinicznej oraz literackiej. Rezultaty tej analizy spotkały się z uznaniem prof. dr hab. Barbary Bokus.