Bohaterowie spod Monte Cassino na rozstajach historii

Żołnierze służący w Polskich Siłach Zbrojnych na zachodnich frontach podczas II wojny światowej, formalnie część sił alianckich, po zakończeniu działań zbrojnych często odczuwali gorycz porażki. Choć wojna przyniosła Polsce wyzwolenie spod niemieckiej okupacji, nie przyniosła jej prawdziwej wolności – kraj znalazł się pod dominacją sowieckiego reżimu i rządami komunistycznymi narzuconymi z Moskwy. Weterani stawali przed trudnym wyborem: czy wrócić do zniewolonej ojczyzny i ryzykować represje, czy pozostać na emigracji. Szczególnie ciężka była sytuacja tych żołnierzy, których rodzinne strony, przejęte przez ZSRS, stały się częścią sowieckiej Białorusi, Litwy i Ukrainy. Decyzji o powrocie nie ułatwiały tragiczne wydarzenia z kwietnia 1951 roku, gdy ci, którzy mimo ryzyka zdecydowali się na powrót do rodzin, stali się ofiarami sowieckiej nagonki. Bezpłatna broszura wydana przez Oddział IPN w Warszawie przedstawia historie żołnierzy 2 Korpusu mierzących się z tymi druzgocącymi wyborami. Publikacja, oprócz obszernych szkiców historycznych, zawiera także biografie żołnierzy z różnych grup, poświęcając uwagę ich losom po wojnie.