27 sierpnia 2025

Seria o Mikołajku – o czym jest i w jakiej kolejności czytać wszystkie części?

10 min

Zabawne, ciepłe i ponadczasowe – książki o Mikołajku od lat cieszą się niesłabnącą popularnością wśród dzieci i dorosłych. Choć ich premiera miała miejsce dekady temu, wciąż bawią, wzruszają i promują ważne wartości. Kim był autor tych kultowych opowiadań? Kto ilustrował przygody Mikołajka i jak najlepiej czytać serię, która podbiła serca czytelników na całym świecie? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na wszystkie pytania – przedstawiamy pełną kolejność książek o Mikołajku, a także najważniejsze informacje o twórcach i zawartości cyklu.

Kto napisał książki o Mikołajku?

Autorem książek o Mikołajku jest René Goscinny, francuski pisarz i scenarzysta, znany również z serii o Asteriksie i Lucky Luku. Początkowo przygody sympatycznego chłopca publikowane były w czasopiśmie w formie krótkich komiksów, a później – opowiadań. Pierwszy tom został wydany w Paryżu w 1960 roku.

Seria szybko zdobyła popularność nie tylko we Francji, ale i w innych krajach – w tym również w Polsce, gdzie po raz pierwszy pojawiła się w 1964 roku. Mikołajek to literacki portret dzieciństwa w typowo francuskim stylu – z humorem, ironią i wielką dozą wrażliwości.

Kto ilustrował książki z serii o Mikołajku?

Za ilustracje do książek o Mikołajku odpowiada Jean-Jacques Sempé – francuski rysownik, którego charakterystyczna kreska stała się nieodłącznym elementem tej serii. Sempé współpracował z René Goscinnym od samego początku, tworząc rysunki, które doskonale uzupełniają treść opowiadań. Lekko przerysowane, subtelne ilustracje znakomicie oddają emocje bohaterów i budują atmosferę opowiadań.

Co ciekawe, nawet po śmierci Goscinnego w 1977 roku, Sempé nie przestał ilustrować przygód Mikołajka. Gdy córka autora – Anne Goscinny – odnalazła niepublikowane wcześniej teksty ojca, Jean-Jacques Sempé zgodził się zilustrować je w takim samym stylu, jak robił to wcześniej, dbając o zachowanie klimatu oryginalnej serii.

O czym jest seria książek Mikołajek?

Książki opowiadają o codziennych perypetiach chłopców – szkolnych figlach, rodzinnych nieporozumieniach, wycieczkach i wakacjach. Bohaterowie mierzą się z typowymi problemami dziecięcego świata: od przymusowych zakupów z tatą, przez niezapowiedzianą wizytę ciotki, aż po konflikty na szkolnym boisku.

Choć fabuła poszczególnych książek jest osadzona w realiach lat 60. XX wieku, ich przesłanie jest uniwersalne – opowiadają o przyjaźni, lojalności, dziecięcej naiwności i nieporadności dorosłych. Z tego powodu książki o Mikołajku są wciąż aktualne i bawią kolejne pokolenia czytelników.

Ile jest wszystkich części Mikołajka?

Cykl książek o Mikołajku składa się z ośmiu głównych tomów. Pierwsze pięć opublikowano za życia René Goscinnego. Po jego śmierci publikacja została wstrzymana, aż do momentu, gdy jego córka zdecydowała się opublikować nieznane dotąd opowiadania, znalezione w rodzinnych archiwach.

Ostatecznie lista tomów przedstawia się następująco:

„Mikołajek”
„Rekreacje Mikołajka”
„Mikołajek i inne chłopaki”
„Wakacje Mikołajka”
„Mikołajek ma kłopoty”
„Nowe przygody Mikołajka”
„Nowe przygody Mikołajka. Kolejna porcja”
„Nieznane przygody Mikołajka”.

Wszystkie książki zawierają zestawy opowiadań, które można także czytać niezależnie od siebie.

Jak czytać serię o Mikołajku? Wszystkie książki po kolei

Poniżej przedstawiamy zalecaną kolejność czytania książek o Mikołajku:

„Mikołajek” to pierwszy tom cyklu, napisany przez René Goscinnego i zilustrowany przez Jean-Jacques'a Sempégo. Książka ukazała się po raz pierwszy w 1960 roku we Francji, a polskie wydanie trafiło do czytelników w 1964 roku. Składa się z dziewiętnastu opowiadań, których bohaterem jest tytułowy chłopiec. Towarzyszą mu koledzy, z którymi przeżywa codzienne przygody i dziecięce dylematy, opowiedziane z dużą dawką humoru i lekkości.
„Rekreacje Mikołajka” to druga część serii, która ukazała się we Francji w 1960 roku. Książka zawiera kolejne przygody Mikołajka i jego przyjaciół: Joachima, Euzebiusza, Maksencjusza, Alcesta i Ananiasza. Grupa chłopców po raz kolejny wpada w szkolne tarapaty, a ich codzienne perypetie ukazane są w pełnej humoru formie.
„Mikołajek i inne chłopaki” to trzeci tom cyklu, który ukazał się we Francji w 1963 roku. Książka zawiera szesnaście opowiadań, w których ponownie występują dobrze znani koledzy Mikołajka. Chłopcy wspólnie przeżywają beztroskie chwile, pełne zabaw i żartów, a przy tym uczą się, czym jest prawdziwa przyjaźń. Zbiór ten, podobnie jak wcześniejsze, bawi czytelników humorem i lekkością dziecięcego spojrzenia na świat.
„Wakacje Mikołajka” to czwarta część serii, w której rozpoczyna się wyczekiwany przez bohaterów czas letniego odpoczynku. Mikołajek najpierw spędza urlop w Bretanii, a następnie po raz pierwszy wyjeżdża na kolonie, co okazuje się dla niego dużym przeżyciem. Zbiór opowiadań w humorystyczny sposób ukazuje wakacyjne przygody chłopca i jego kolegów, a sam tom od lat pozostaje jedną z najbardziej lubianych odsłon cyklu.
„Mikołajek ma kłopoty” to piąty tom serii, w którym ukazane zostają codzienne problemy głównego bohatera – zarówno te szkolne, jak i domowe. Choć dla dorosłych mogą wydawać się błahe, Mikołajek przeżywa je jak prawdziwe dramaty. Przykładem są zakupy z tatą czy wizyta ciotki. Książka w charakterystyczny, pełen humoru sposób pokazuje, jak dziecko postrzega świat dorosłych i własne troski.
„Nowe przygody Mikołajka” to szósty tom serii, zawierający aż 80 opowiadań, które przez lata pozostawały nieopublikowane. Zbiór ukazał się w 2005 roku – ponad trzy dekady po śmierci René Goscinnego – dzięki inicjatywie jego córki. Nawet ilustrator cyklu, Jean-Jacques Sempé, nie wiedział wcześniej o istnieniu tych tekstów. Po ich odkryciu zilustrował je ponownie w swoim charakterystycznym stylu. Książka przedstawia kolejne przygody Mikołajka i jego paczki.
„Nowe przygody Mikołajka. Kolejna porcja” to siódma część cyklu i jednocześnie drugi tom opowiadań opublikowanych pośmiertnie. Książka zawiera czterdzieści nieznanych wcześniej historii. Mikołajek i jego koledzy powracają w pełnej humoru formie, znów wpadając w tarapaty i robiąc psikusy – między innymi Rosołowi. Zbiór po raz kolejny udowadnia, że dziecięca wyobraźnia nie zna granic.
„Nieznane przygody Mikołajka” to ósma i zarazem ostatnia opublikowana część serii. Książka ukazała się w 2009 roku i zawiera jedenaście opowiadań odnalezionych przez Annę Goscinny w rodzinnym archiwum. Jak podkreśliła córka autora, są to ostatnie niepublikowane wcześniej teksty. Ilustracje do tomu, tradycyjnie już, stworzył Jean-Jacques Sempé. W ramach promocji książki Anna Goscinny odwiedziła Polskę.

Ile stron mają książki o Mikołajku?

Większość książek z serii „Mikołajek” liczy od 160 do 180 stron, co czyni je przystępnymi zarówno dla młodszych, jak i starszych czytelników. Wyjątkiem jest publikacja „Pierwsze przygody Mikołajka” – obszerny zbiór, który zawiera aż 624 strony i stanowi rozszerzoną kompilację opowiadań w jednym tomie.

Warto zaznaczyć, że niezależnie od liczby stron, książki te są wyjątkowo przystępne dla młodego czytelnika – zawierają krótkie rozdziały (każdy to osobna opowieść), dużą czcionkę oraz liczne ilustracje Sempégo, co ułatwia lekturę nawet początkującym czytelnikom.

Od ilu lat można czytać „Mikołajka”?

Seria o Mikołajku jest polecana dla dzieci od około 7. roku życia. Książki zostały napisane z myślą o młodych czytelnikach – ich język jest prosty, narracja dynamiczna, a wątki bliskie codziennym doświadczeniom dzieci.

Mikołajek świetnie sprawdza się również jako lektura rodzinna – do wspólnego czytania z rodzicami lub nauczycielami. Humor sytuacyjny, lekka ironia oraz błyskotliwe spostrzeżenia bohatera sprawiają, że dorośli także znajdują w tych opowieściach wiele satysfakcji. Dzięki temu książki te mogą być znakomitą propozycją zarówno dla uczniów szkoły podstawowej, jak i rodziców czy opiekunów, którzy chcą sięgnąć po wartościową i uniwersalną literaturę dziecięcą.

Warto podkreślić, że nie ma górnej granicy wiekowej dla fanów Mikołajka – to seria, do której chętnie wracają również dorośli, wspominając ją z sentymentem.

Czy warto przeczytać serię o Mikołajku?

Zdecydowanie tak. Książki o Mikołajku to klasyka literatury dziecięcej, która przetrwała próbę czasu i nadal bawi, wzrusza i uczy kolejne pokolenia. Na tle innych książek dla dzieci seria ta wyróżnia się:

uniwersalnym przesłaniem, które nie traci na aktualności mimo upływu lat,
wyjątkowym humorem, bazującym na dziecięcym spojrzeniu na świat,
wiarygodnymi postaciami, z którymi łatwo się utożsamić,
krótką formą opowiadań, która ułatwia czytanie dzieciom w różnym wieku,
ilustracjami, które doskonale współgrają z treścią i budują niezapomniany klimat.

To również jedna z niewielu serii, które w lekki i subtelny sposób pokazują dziecięcą codzienność bez upiększania jej, jednocześnie ucząc empatii, odpowiedzialności i rozwiązywania konfliktów. Mikołajek i jego przyjaciele nie są idealni – popełniają błędy, rozrabiają, ale są przy tym wyjątkowo autentyczni.

W dobie coraz bardziej zaawansowanych technologii i skracających się form kultury, lektura „Mikołajka” to doskonała okazja do ćwiczenia koncentracji, rozwijania wyobraźni i kształtowania wrażliwości językowej. To nie tylko zbiór zabawnych opowiadań, ale przede wszystkim – znakomita szkoła czytania i emocjonalnej wrażliwości.

Podsumowanie. „Mikołajek” to klasyka, która nigdy się nie starzeje

Książki o Mikołajku to ponadczasowa klasyka, która od dziesięcioleci zajmuje wyjątkowe miejsce w literaturze dziecięcej. Powstałe we Francji, a uwielbiane na całym świecie opowieści o pogodnym chłopcu i jego przyjaciołach stały się symbolem autentycznego dzieciństwa – pełnego zabaw, przygód i codziennych wyzwań. Cała seria liczy obecnie osiem tomów, z których każdy wnosi coś unikalnego do obrazu dziecięcego świata.

Szukasz lektury, która bawi, uczy i wzrusza? Sprawdź serię o Mikołajku w ofercie sklepu internetowego SkupSzop i sięgnij po tytuły, które niezmiennie zachwycają czytelników w każdym wieku.