Irène Némirovsky - sylwetka autora

Irène Némirovsky zdobyła uznanie jako pisarka tworząca we Francji, gdzie jej powieści cieszyły się dużym powodzeniem, a dwie z nich doczekały się ekranizacji. Po wybuchu II wojny światowej, z uwagi na swoje żydowskie pochodzenie, została wysłana do niemieckiego obozu koncentracyjnego, co przerwało pracę nad zamierzonym pięciotomowym arcydziełem, "Francuską suitą". Rękopis dwóch ukończonych części był przez wiele lat przechowywany przez jej córki, aż w 2004 roku powieść została w końcu opublikowana, wywołując sensację literacką we Francji. Irène zawdzięczała biegłą znajomość języka francuskiego guwernantce, a oprócz tego mówiła po rosyjsku, polsku, angielsku, znała baskijski i fiński oraz rozumiała jidysz. Po rewolucji październikowej jej rodzina opuściła Rosję, przenosząc się najpierw do Finlandii na rok, potem na trzy miesiące do Szwecji, zanim w końcu osiedlili się we Francji. W Paryżu Irène ukończyła studia na Sorbonie i zaczęła swoją karierę pisarską od krótkich opowiadań i bajek publikowanych w różnych periodykach.

Jej debiutancka powieść, "Le Malentendu", ukazała się w 1923 roku, a trzy lata później "David Golder" przyniósł jej rozgłos. Ta ostatnia powieść została w 1930 roku przeniesiona na ekran przez Juliena Duviviera, z Harrym Baurem w roli głównej. Irène prowadziła intensywne życie towarzyskie w Paryżu, uczestnicząc w balach i przyjęciach. W 1926 roku wyszła za mąż za Michela Epsteina, bankiera z wykształceniem inżynieryjnym. Para doczekała się dwóch córek: Denise urodzonej w 1929 roku i Élisabeth w 1937 roku. Irène, która wystąpiła o francuskie obywatelstwo, spotkała się z odmową, i w 1939 roku wraz z córkami przeszła na katolicyzm. Tuż przed rozpoczęciem wojny, Epsteinowie wywieźli córki do Issy-l'Évêque, rodzinnego miasta ich niani. Po wprowadzeniu restrykcji wobec Żydów w 1940 roku Michel Epstein stracił pracę, zaś Irène Némirovsky mogła publikować jedynie pod pseudonimami i była zmuszona nosić żółtą gwiazdę. Przeniosła się z mężem do Issy-l'Évêque, gdzie rozpoczęła pracę nad "Francuską suitą", skupiającą się na niemieckiej okupacji Francji. Ukończyła tylko dwa tomy: "Czerwcową burzę" i "Dolce", wydane wiele lat później, w 2004 roku.

Irène została aresztowana 13 lipca 1942 roku i przewieziona do obozu w Pithiviers, a stamtąd do Auschwitz, gdzie zmarła 17 sierpnia na tyfus, według oficjalnych informacji. W październiku tego samego roku jej męża również aresztowano i wywieziono do Auschwitz, gdzie zginął w komorze gazowej. Ich dwie córki ukrywały się, poszukiwane przez francuską żandarmerię, wciąż przewożąc ze sobą rękopis "Francuskiej suity". Obie przeżyły wojnę, a książka ich matki przez lata pozostawała nieopublikowana. W końcu Denise Epstein i Élisabeth Gille powierzyły manuskrypt Instytutowi Pamięci Współczesnego Edytorstwa. Denise wcześniej przepisała rękopis, a dzieło zostało wydane w 2004 roku przez Éditions Denoël. Powieść została entuzjastycznie przyjęta przez krytyków i otrzymała prestiżową francuską nagrodę literacką Prix Renaudot pośmiertnie. Polski przekład autorstwa Hanny Pawlikowskiej-Gannon ukazał się w 2006 roku nakładem Wydawnictwa Albatros Andrzej Kuryłowicz.

W 1992 roku Élisabeth Gille opublikowała biografię swojej matki pod tytułem "Le Mirador: mémoires rêvés". W 2005 roku światło dzienne ujrzała kolejna biografia Irène Némirovsky autorstwa amerykańskiego badacza Jonathana Weissa, zatytułowana "Irène Némirovsky, biographie". W 2007 roku Olivier Philipponnat i Patrick Lienhardt wydali kolejną biografię o nazwie "La vie d'Irène Némirovsky".