Albert Camus - sylwetka autora

Albert Camus, urodzony w rodzinie europejskich imigrantów, dorastał w skromnych warunkach na peryferiach Algieru. Jego matka, Catherine, miała korzenie katalońskie, a jej rodzina przybyła do Algierii z hiszpańskiej Minorki w połowie XIX wieku. Ojciec Camusa, Lucien, pracował jako robotnik. Przodkowie pochodzili z grupy pierwszych francuskich osadników, którzy osiedlili się w Algierii po 1830 roku. Kiedy Camus miał niespełna rok, wybuchła I wojna światowa, a jego ojciec zginął w bitwie nad Marną w 1914 roku.

Edukację Camusa umożliwił jego nauczyciel, który wywalczył dla niego stypendium naukowe. Znaczącą rolę odegrała również znajomość z profesorem Louisem Germainem, który zachęcał młodego Alberta do nauki i podsuwał mu klasyczne dzieła literatury. Inspirowany Żywotami Cezarów Swetoniusza, Camus później napisał dramat Kaligula. W 1932 roku zdał maturę i rozpoczął studia na Uniwersytecie w Algierze, gdzie zgłębiał filozofię oraz historię kultury antycznej. Wkrótce Camus zaangażował się w politykę i dziennikarstwo, krótko będąc członkiem Francuskiej Partii Komunistycznej, z której został usunięty z powodu różnic poglądów. W latach 1937-1940 pracował jako dziennikarz w antykolonialnym piśmie Alger Républicain.

Równolegle z początkiem pracy w dziennikarstwie, rozwinęła się jego pasja do teatru. W 1936 roku, wraz z przyjaciółmi, założył Théâtre du Travail (Teatr Pracy). Pierwsze przedstawienie, Czas pogardy André Malraux, okazało się sukcesem, a później wystawiano tam Ajschylosa, Gorkiego i innych twórców. Po rozwiązaniu tego teatru, Camus stworzył kolejną grupę teatralną pod nazwą L’Équipe.

W 1940 roku, po uzyskaniu ostrych reakcji na jeden z swoich artykułów, Camus przeniósł się do Paryża. Po zajęciu miasta przez Niemców wyjechał do Lyonu, a następnie wrócił na krótko do Algierii, osiedlając się w Oranie. W 1942 roku wrócił na stałe do Paryża i nigdy już nie powrócił do Algierii. W stolicy Francji, wraz z Pascalem Pia, redagował podziemne czasopismo „Combat”. W tej dekadzie zaprzyjaźnił się z Jean-Paulem Sartrem, jednak ich relacja zakończyła się po serii tekstów Camusa, które zraziły go do środowiska Sartra. Choć często przypisywano mu egzystencjalizm, Camus stanowczo odcinał się od tej klasyfikacji.

W 1947 roku Camus postanowił skoncentrować się na pisaniu i teatrze, zrywając z dziennikarstwem i polityką. Wyjątkiem były eseje zebrane w Człowieku zbuntowanym, w których krytykował stalinizm i ujawniał mniej znane na Zachodzie fakty o zbrodniach komunistycznych w ZSRR. Jego twórczość dzieli się na dwa znane tryptyki: Mit Syzyfa, obejmujący Mit Syzyfa, Obcy i Kaligula, oraz Mit Prometeusza, w skład którego wchodzą Człowiek zbuntowany, Dżuma, Nieporozumienie. Od buntu i heroicznego trwania w Micie Syzyfa jego poglądy ewoluowały ku humanizmowi, najbardziej wyrazistemu w Dżumie.

Postacie takie jak Kaligula i Meursault z Obcego symbolizują nie tylko konfrontację z logiką i zmysłowością, ale także ukazują samotność człowieka. Bohaterowie ci pragną śmierci, co prowadzi do ich pojednania ze światem. Camus nawiązuje do Syzyfa, dla którego wielkość i bohaterstwo wynikają ze świadomości niekończącej się porażki.

Kontrast widać w Dżumie, gdzie postacie takie jak doktor Rieux i Tarrou angażują się w walkę o człowieka, promując prostą uczciwość jako fundament moralności. Dla Camusa samotność człowieka wobec świata i nieporozumienia prowadzą do „dżumy” człowieczeństwa.

Camus zyskał w 1957 roku literacką Nagrodę Nobla za swoje istotne przyczynki do literatury. Chociaż we Francji zdobył ogromną popularność, musiał zmierzyć się z krytyką za niezaangażowanie w wojnę algierską, brak lewicowego zaangażowania i rzekomą niemoralność jego książek. W 1960 roku zginął tragicznie w wypadku samochodowym w wieku 46 lat, mając przy sobie szkic niedokończonej powieści Pierwszy człowiek.