Zmiennik

"Zmiennik. Spowiedź z hakiem" autorstwa Piotra Lachmanna to książka, która łączy w sobie poezję i prozę, stając się lirycznym labiryntem wspomnień i refleksji. Lachmann, będący poetą, prozaikiem, twórcą teatralnym, tłumaczem oraz eseistą, snuje opowieść o swoim wewnętrznym świecie i podróży przez życie. W centrum jego rozważań znajduje się Jarosław Iwaszkiewicz, zmarły przyjaciel, którego rola w życiu autora jest szczegółowo analizowana. Książka jest dialogiem z utraconym towarzyszem, a jednocześnie introspekcją, w której Lachmann odkrywa przed czytelnikami bogactwo swoich emocji i myśli.

Wspomniani są również inni twórcy, którzy mieli wpływ na autora, tacy jak Tadeusz Różewicz, Helmut Kajzar czy Jarosław Rymkiewicz. Istotnym elementem opowieści są także wspomnienia o kobietach, z którymi Lachmann łączył życie i pracę. Jego narracja to gra z formą i treścią, gdzie autor balansuje między ironią a filozoficznym namysłem. Tekst pokazuje jego niezwykłą wrażliwość na język i obraz, znane z działalności literackiej i wideoteatralnej.

Centralnym motywem książki są pytania o tożsamość i sens życia, które autor zadaje z perspektywy człowieka zanurzonego w dwóch językach i wieloetniczności kulturowej. Czytelnik jest zaproszony do oceny, czy ta spowiedź osoby zanurzonej w doświadczeniach XX wieku i szukającej w XXI wieku jest szczera, czy też stanowi metaforyczną sztukę twórcy, który demonstruje swoje poetyckie rzemiosło przed zmarłym Iwaszkiewiczem. Lachmann używa swojej powieści jako teatru, tworząc postacie wedle własnego scenariusza, pozwalając czytelnikom obcować zarówno z żywymi, jak i umarłymi, zgodnie z maksymą zaczerpniętą z jednego z jego wierszy: podział na żywych i umarłych nie jest logiczny.