Publika z strony fundowania szkoły rycerskiej

„Publika”, napisana w 1594 roku, to dzieło o charakterze publicystycznym, przyjęte w formie listu z poradami, skierowane do społeczności szlacheckiej. Autor tego utworu oferuje sugestie dotyczące rozwiązania palących problemów, które były istotnymi elementami ówczesnej debaty politycznej. Kluczowym zagadnieniem jest zagospodarowanie terenów Ukrainy oraz organizacja ich obrony w kontekście nieustających najazdów turecko-tatarskich i rosnącego wpływu Moskwy.

Wereszczyński, autor tekstu, dostarcza wielu wnikliwych obserwacji dotyczących unikalnej pozycji Ukrainy w ramach Rzeczypospolitej, ale niektóre z jego militarno-ekonomicznych sugestii pozostają raczej niepraktyczne. W swoim przesłaniu przyjął perspektywę proroczą, przestrzegającą przed niebezpiecznymi skutkami braku podjęcia działań, i wzmacniał swoją wiarygodność jako wojskowy, plasując się w gronie rycerzy-kapłanów, którzy bronią kraju przed pogańskimi napływami. Korzystając z bogatych zasobów literackich, hojnie czerpał inspirację od znanego protestanckiego pisarza, Mikołaja Reja, który dostarczał mu zarówno konkretne argumenty, jak i gotowe frazy do użycia.