Pięć lat kacetu

Oryginalna wersja bez zmian i ingerencji cenzury.

Oto niezwykle szczere i bezpośrednie wspomnienia Stanisława Grzesiuka z jego pobytu w obozach koncentracyjnych Dachau, Mauthausen i Gusen. Grzesiuk, znany ze swojego humoru i bezkompromisowej szczerości, maluje żywy obraz nazistowskiego systemu obozowego, akcentując jednocześnie brutalną walkę o zachowanie człowieczeństwa w miejscach, które z założenia miały go pozbawić.

Gdy książka pojawiła się w księgarniach w maju 1958 roku, z miejsca stała się bestsellerem, błyskawicznie znikając z półek. Chętni do lektury musieli czekać na nią w bibliotekach nawet rok. Korespondencja do autora była pełna próśb o ponowne wydanie przez tych, którzy nie mogli się jej doczekać. Dyskusje wokół publikacji były na tyle intensywne, że Grzesiuk został pozwany o zniesławienie, ale spór zakończył się polubownie.

Lata później dokonano przeglądu tekstu, porównując go z rękopisem, co zaowocowało przywróceniem wszystkich fragmentów usuniętych przez cenzurę podczas pierwszego wydania.

Obecne wydanie zawiera również fragmenty kluczowych recenzji oraz wypowiedzi samego Grzesiuka na temat swojej pracy.

Od czasów Tadeusza Borowskiego nie pojawiło się równie wciągające i dramatyczne świadectwo literackie z obozów koncentracyjnych. „Pięć lat kacetu” nie pretenduje do dzieła artystycznego, lecz jest szczegółowym i chłodnym zapisem przeżyć człowieka, któremu dzięki błyskotliwości i nieopisanemu szczęściu udało się przetrwać to piekło.

Stanisław Grzesiuk, urodzony w 1918 roku i zmarły w 1963, to pisarz i pieśniarz znany jako bard Czerniakowa. Zaczynając życie w Małkowie, od drugiego roku mieszkał w Warszawie, gdzie dorastał. Okupacja doprowadziła do jego aresztowania i przymusowej pracy w Niemczech, skąd trafił do obozów. Po powrocie do Polski w 1945 roku zmagał się z gruźlicą płuc, będącą skutkiem jego obozowych przeżyć. Jest autorem trylogii autobiograficznej: "Boso, ale w ostrogach", "Pięć lat kacetu", "Na marginesie życia". Pochowany został na cmentarzu wojskowym na Powązkach, a obok Stefana Wiecheckiego uchodzi za jednego z najważniejszych twórców kultury ulicznej Warszawy.