Nowe średniowiecze

Mikołaj Bierdiajew (1874-1948) jest uznawany za jednego z najważniejszych przedstawicieli rosyjskiej, prawosławnej filozofii idealistycznej. Jego intelektualna podróż rozpoczęła się od marksizmu, ale wkrótce doświadczył głębokiego nawrócenia religijnego, co w połączeniu z jego zainteresowaniami egzystencjalizmem, skierowało go na zupełnie nowe tory myślowe. Bierdiajew stał się również zdecydowanym przeciwnikiem komunizmu. Jak zauważa Marian Reutt w przedmowie do "Nowego Średniowiecza" z okresu przed II wojną światową, Bierdiajew dostrzegał ówczesny kryzys kultury jako punkt zwrotny, prowadzący do powstania nowej epoki. W tej przyszłej erze ludzkość miałaby powrócić do dawnych ideałów duchowych, co z kolei wpłynęłoby na odmianę form społecznego współistnienia, zgodnie z tymi ideałami. Na czoło wysunęłyby się problemy religijne, kształtując całokształt życia społecznego. Nowa epoka przyniosłaby ze sobą surową dyscyplinę wewnętrzną oraz silniejsze związki między jednostką a społeczeństwem. To odzwierciedlenie form życia znanych z okresu średniowiecza, które umożliwiło ludzkości zbudowanie trwałych fundamentów moralno-społecznych. Widać w tym podejściu pełne wyrażenie katolickiej doktryny uniwersalizmu, co sprawia, że w tej serii mogą znaleźć się zarówno Bierdiajew, jak i Thoreau. Choć niektóre z idei Bierdiajewa mogą budzić kontrowersje, jego pisma bez wątpienia oferują wiele wartościowych spostrzeżeń dla osobistego rozwoju duchowego.