Mackiewicz i inni. Wywiad PRL wobec emigrantów

Po przejęciu dokumentacji przez Instytut Pamięci Narodowej i udostępnieniu jej naukowcom, pojawiły się nowe perspektywy badawcze dotyczące współczesnej historii Polski, w tym historii emigracji. Dzięki włączeniu do badań wielu wcześniej niedostępnych źródeł odkryto nieznane dotąd fakty, co pozwoliło na doprecyzowanie istniejącej wiedzy i przewartościowanie niektórych opinii i hipotez. Działania władz PRL wobec emigracji miały na celu zidentyfikowanie różnych środowisk, przekształcenie ich w neutralną politycznie diasporę, a ostatecznie zyskanie ich współpracy na rzecz kraju. Typowe działania wywiadowcze obejmowały inwigilację, rozwijanie sieci agentów oraz pogłębianie rozłamów w społecznościach emigracyjnych. Zwalczanie tzw. działalności wrogiej, podsycanie konfliktów i nieproduktywnej rywalizacji miały na celu szybsze osłabienie emigracji, co miało ułatwić eliminację politycznej emigracji jako zjawiska. Książka zawiera artykuły będące rezultatem kilkuletnich badań nad historią „drugiej” emigracji oraz pracą komunistycznego aparatu bezpieczeństwa przeciwko polskim uchodźcom. Celem wyboru było pokazanie, na konkretnych przykładach, metod operacyjnych stosowanych wobec emigracji przez służby wywiadowcze PRL. Publikacja nie daje pełnego obrazu sytuacji, lecz stanowi fragment większej całości. Przedstawione przypadki ilustrują, jak skomplikowane, zróżnicowane i jednocześnie intrygujące były to kwestie.