Syrop z piołunu. Wygnani w akcji „Wisła”

Po zmianach terytorialnych w Polsce Ludowej, na jej terenie pozostało około siedmiuset tysięcy Ukraińców, którzy nie wpisywali się w nową wizję państwa. Wiosną 1947 roku władze zdecydowały się podjąć zdecydowane kroki, mające na celu rozwiązanie tzw. „problemu ukraińskiego”. Podjęto szeroko zakrojone deportacje, które objęły wszystkich podejrzanych o ukraińskie pochodzenie, w tym Łemków i rodziny polsko-ukraińskie.

Trzymiesięczna intensywna kampania przesiedleńcza, według niektórych badań, zakończyła się na przełomie września i października 1947 roku, choć sporadyczne deportacje kontynuowano jeszcze przez wiele lat. Łącznie przymusowo przesiedlono około 140–150 tysięcy osób. Puste wsie w regionach takich jak Bieszczady, Beskid Niski, Lubelszczyzna i Chełmszczyzna zamarły w milczeniu.

Wysiedleni znaleźli nowe miejsce zamieszkania m.in. w rejonach Olsztyna, Morąga, Giżycka, Węgorzewa; na terenach Zielonogórskich, Dolnego Śląska oraz Pomorza Zachodniego. Od tego momentu żyli w cieniu strachu, który przenikał przez pokolenia i odciskał piętno na ich tożsamości oraz pamięci.