Książka, której nikt nie przeczytał

Wielu krytyków twierdzi, że „O obrotach sfer niebieskich” autorstwa Mikołaja Kopernika to książka, której nikt nigdy w pełni nie przeczytał. Jednak po niemal dziesięciu latach badań oraz trzydziestu latach dokumentowania wpływu tego dzieła można stwierdzić, jak bardzo mylne są te opinie. Istnieją egzemplarze, których właścicielami byli różnorodni ludzie: od świętych i heretyków, po artystów, lekarzy i bibliofilów. Szczególnie cenne są kopie, które kiedyś znajdowały się w rękach astronomów, bogate w ich osobiste notatki na marginesach. To właśnie te zapiski obrazują, jak długo trwał proces uznawania heliocentrycznego modelu wszechświata za rzeczywisty opis kosmosu. Ukazują również intelektualne zmagania między samymi astronomami oraz starania Kościoła, by pogodzić się z nowym paradygmatem.

Z tego materiału wyłania się wciągająca opowieść o tym, jak traktat matematyczny z XVI wieku dał początek rewolucji nawet większej niż reformacja. Te egzemplarze dzieła Kopernika stały się z czasem symbolami kulturowymi, których wartość sięga milionów dolarów.

Owen Gingerich.