Kryzys Polski i kryzys ludzkości

Zbiór tekstów Aleksandra Bocheńskiego stanowi fascynujące świadectwo refleksji nad kulturą w czasach napięć, które przyniosły wyzwania związane z mechanizacją, realiami gospodarki socjalistycznej oraz zderzeniem racjonalizmu z ludzką naturą i tradycją. Bocheński, będąc jednym z najbardziej prowokacyjnych polskich publicystów XX wieku, nie bał się stawiać trudnych pytań i opierać się modnym prądom myślowym. Jego pisma z okresu PRL ukazują dylematy wynikające z charakteru państwa komunistycznego, a także zagadnienia, które intensywnie wprowadzał do ówczesnej debaty.

W swoich esejach Bocheński bada, jak racjonalizm zderza się z tradycją. Podkreśla, że pojawienie się kryterium rozumowego musiało spotkać się z oporem ze strony strażników tradycji i nakazów społecznych czy religijnych. Często to racjonaliści podważali te autorytety, widząc w nich przeszkody dla racjonalnego rozwoju. Bocheński zwraca uwagę na paradoks, że choć ludzkie skłonności socjalne są tak samo wrodzone jak te dążące do zaspokojenia jednostkowego, racjonalizm uznaje tylko te ostatnie za niepodlegające krytyce.

Aleksander Bocheński, polityk i publicysta, znany jest także jako brat Józefa i Adolfa Bocheńskich. W II Rzeczypospolitej działał w środowiskach konserwatywnych, publikując na łamach „Buntu Młodych” i „Polityki”. Uczestnik kampanii wrześniowej, po której został uwięziony przez NKWD. Po wojnie znalazł się w Sejmie Ustawodawczym oraz współpracował z takimi pismami jak „Dziś i Jutro” oraz „Tygodnik Powszechny”. Jego dziedzictwo publicystyczne do dziś prowokuje i inspiruje do refleksji nad meandrami ludzkiej racjonalności i tradycji.