Kronika z Roskilde. Najstarsza historia Danii

Dzieje Danii w okresie wczesnego średniowiecza oraz w czasach wikingów wciąż pozostają mało znane dla polskich odbiorców. Mimo że popularne produkcje, jak np. serial "Wikingowie", wpływają na masową wyobraźnię o tym okresie, istotne jest, by poznać, jak sami Duńczycy z tamtych czasów widzieli swoje dzieje. W tym kontekście szczególne miejsce zajmuje "Kronika z Roskilde" – najstarsza znana historia Danii spisana w formie anonimowego tekstu łacińskiego. Dokument ten, sięgający okresu od IX do XII wieku, wyróżnia się zwięzłą, choć niezwykle treściwą narracją, która różni się od późniejszych kronik duńskich powstałych pod patronatem arcybiskupa Absalona.

Ciekawym aspektem kroniki jest jej autorska interpretacja dziejów, która prezentuje odmienny pogląd na przekształcenia wewnętrzne Danii, niż można znaleźć w późniejszych relacjach. Na szczególną uwagę zasługuje opis wydarzeń, które kronikarz z Roskilde osobiście obserwował. Uchwycił w nim dramatyczne przemiany, takie jak odchodzenie od tradycji wikingów oraz przyspieszony proces chrystianizacji, okcydentalizacji i feudalizacji kraju. Przekładając tę najstarszą duńską kronikę dla polskiego czytelnika, nie sposób pominąć pewnych paralel z historią Polski, mimo, że kronikarz z Roskilde wyraźnie odczuwał dystans w stosunku do Słowiańszczyzny. Warto jednak zauważyć, że Bałtyk, który jedni widzą jako barierę, dla innych stanowił szlak komunikacyjny.