Bez pamięci

Paweł Daniel Zalewski, w swojej kolejnej powieści, wykorzystuje wrodzoną zdolność do wyłuskiwania surrealistycznych elementów z codzienności, korzystając przy tym z bogatych doświadczeń zdobytych podczas podróży oraz unikalnej, synestetycznej percepcji świata. Po debiucie ze "Ścianą" w 2010 roku, autor ponownie serwuje czytelnikowi trzymającą w napięciu historię. Jego książka "Bez pamięci" nie tylko intryguje fabułą, ale również zachwyca plastycznymi, pełnymi szczegółów opisami, które oddają ducha miejsc oraz czasów w sposób niezwykle wiarygodny, czerpiąc z licznych podróży i artystycznego środowiska, w którym się wychował.

Centralny wątek książki stanowi historia inspirowana wspomnieniami babci pisarza, kobiety zmuszonej opuszczeniem rodzinnego Lwowa i rozpoczęciem nowego życia w Krakowie. Dorosły Piotr, mając te wspomnienia z dzieciństwa, podejmuje się poszukiwań grobu dziadka na Cmentarzu Łyczakowskim. Zadanie to jest jednak o wiele bardziej skomplikowane, przypominając kryminalną zagadkę, gdzie napotkani ludzie bardziej gmatwają tajemnice przeszłości, niż je wyjaśniają.

W swojej powieści Zalewski umiejętnie splata realistyczne opisy rzeczywistości z baśniami, które snują spotykane przez Piotra osoby, w ten sposób podkreślając iluzoryczność świata. Czytelnik odkrywa, że zarówno historia, jak i osobista opowieść każdej jednostki, są zbiorem faktów, podań, prawd i osobistych interpretacji, stanowiąc swoisty kolaż wspomnień i pragnień. Powieść niesie ze sobą także przesłanie, że w miarę zbliżania się do celu, staje się on coraz mniej zrozumiały, jednocześnie ucząc nas rozwagi w spełnianiu wszystkich marzeń, gdyż niektóre z nich mogą pozostać lepiej niespełnione.