Witold Jedlicki - sylwetka autora

Publicysta urodzony 9 lutego 1929 roku w Warszawie, zmarł 8 września 1995 roku w Jerozolimie. Był wielowymiarową postacią — publicystą, filozofem oraz socjologiem. Okres okupacji spędził na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Po zakończeniu wojny zamieszkał w Łodzi z rodziną, gdzie w 1947 roku ukończył liceum. W latach 1948-1950 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Swoje wykształcenie zdobywał na Uniwersytecie Łódzkim oraz Uniwersytecie Warszawskim. W 1952 roku obronił pracę magisterską pod kierunkiem prof. Tadeusza Kotarbińskiego na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie, w latach 1952-1956, pracował w Państwowym Wydawnictwie Naukowym. Od 1956 roku pełnił funkcję asystenta prof. Stanisława Ossowskiego na Uniwersytecie Warszawskim oraz współpracował z Polską Akademią Nauk. Był aktywnym członkiem Klubu Krzywego Koła, a od kwietnia 1961 roku aż do jego rozwiązania w lutym 1962 roku pełnił funkcję członka Zarządu Klubu.

W sierpniu 1962 roku zdecydował się na emigrację do Izraela, gdzie przyjął tamtejsze obywatelstwo. W grudniu 1964 roku, po otrzymaniu stypendium Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, udał się do Stanów Zjednoczonych. Do Izraela powrócił w 1969 roku. Na emigracji szybko nawiązał kontakt z Jerzym Giedroyciem. W korespondencji w imieniu „kierowniczej grupy KKK” zwrócił się z prośbą o możliwość publikacji na temat historii Klubu Krzywego Koła oraz niektórych elementów związanych z aspektami politycznymi i kulturalnymi. Jerzy Giedroyc zareagował serdecznie, oferując pomoc i wsparcie, w tym także próbę uzyskania stypendium na jednym z amerykańskich uniwersytetów, zwracając się o to m.in. do Zbigniewa Brzezińskiego i Czesława Miłosza. Zachęcał także do napisania książki na temat KKK i wydrukowania artykułu w „Kulturze”.

W grudniowym numerze „Kultury” z 1962 roku ukazał się artykuł „Chamy i Żydy”, który odsłaniał kulisy Października 1956 roku, analizował ówczesne życie polityczne w Warszawie, wewnętrzne podziały w partii i napięcia między frakcjami „Puławian” i „Natolińczyków”. Artykuł zyskał rozgłos zarówno w kraju, jak i w środowisku emigracyjnym. Mieczysław Rakowski zanotował w swoim Dzienniku politycznym: „Artykuł spełnił bardzo szkodliwą rolę. W całym aktywie KC aż huczy. (...) Tego rodzaju publikacja może jedynie pogłębić istniejący chaos”.

Ze względu na wagę tekstu, 23 lutego 1963 roku Radio Wolna Europa przeprowadziło dyskusję poświęconą jego treści w siedzibie paryskiej „Kultury”, z udziałem Witolda Jedlickiego, Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Tadeusza Zawadzkiego i Konstantego A. Jeleńskiego. W 1963 roku publikacja została scalona w książkę pt. „Klub Krzywego Koła”, wydaną w Bibliotece „Kultury”. Jerzy Giedroyc zadbał, by wydanie powstało również na papierze biblijnym, aby mogło być wysyłane do Polski.