Lao Tsy (Laozi) - sylwetka autora

Półlegendarny chiński filozof Laozi jest uznawany za twórcę taoizmu, filozofii wyrażonej w dziele "Daodejing", kluczowej zarówno dla wymiaru filozoficznego, jak i religijnego taoizmu. Choć istnienie Laozi nie zostało jednoznacznie udowodnione, tradycyjne przekazy sugerują, że żył w VI wieku p.n.e., w czasach współczesnych Konfucjuszowi. W okresie dynastii Han, kiedy to taoizm religijny nabierał na znaczeniu, Laozi zaczął być uznawany za istotę boską, a w wyobrażeniach przedstawiano go jako nieśmiertelnego, który dzięki specjalnym ćwiczeniom osiągnął niezwykłe moce. Jego status w religijnym taoizmie często przybrał postać bóstwa znanego jako Laojun.

Kwestie dotyczące jego rzeczywistego istnienia były tematem licznych dyskusji. Tradycyjna biografia Laozi, zamieszczona w „Zapiskach Historyka” (Shiji) z II wieku p.n.e., podaje, że urodził się w 604 roku p.n.e. we wsi Quren, na terenie chińskiego państwa Chu. Należał do rodu Li, nosił imię Er, a pośmiertnie otrzymał przydomek Dan. Określany był mianem Laodan, co tłumaczy się jako „stary Dan”, odnosząc się do długiego życia, z kolei potomni nazywali go Laozi, czyli „Stary Mistrz”.

Pracując jako archiwista w bibliotece dworskiej króla z dynastii Zhou, Laozi dążył do życia w oddaleniu od sławy, preferując prostotę i skromność. Jego nauki podkreślały wartość ubóstwa i godności. Jego uczeń, Zhuangzi, choć nigdy go osobiście nie spotkał, opisywał Laozi jako kogoś, kto świadomie wybierał to, co puste, czerpiąc z tego obfitość. Laozi uczył, że prawdziwa natura człowieka urzeczywistnia się przez akceptację naturalnego biegu rzeczy, i podkreślał znaczenie głębi oraz umiarkowania w życiu.

Filozofia Laozi oscylowała wokół pojęcia Dao, które jest nieopisywalną zasadą, źródłem wszystkiego. Przestrzegał, że nadmierne działanie prowadzi do skrajności, które mogą się odwracać w swoje przeciwieństwa – dobro zmieniające się w zło i na odwrót. W tym kontekście wprowadził zasadę niedziałania (wuwei), która nawołuje do ograniczenia czynności w celu uniknięcia skrajności. Szczęścia nie należy szukać w spełnianiu wszystkich pragnień, ponieważ nadmiar dążeń prowadzi do cierpienia. Laozi wierzył, że ludzie powinni mieć mało pragnień i ograniczać wiedzę, by osiągnąć autentyczną mądrość.

Idealne państwo według Laozi to takie, którym rządzi mędrzec, umiejący działać zgodnie z naturalnym porządkiem Dao.