Iwo Białynicki-Birula - sylwetka autora

Polski fizyk kwantowy, ceniony profesor Uniwersytetu Warszawskiego, zdobył pierwsze miejsce na inauguracyjnej Olimpiadzie fizycznej w Polsce w 1950 roku. Ukończył studia fizyczne na Wydziale Fizyki tej samej uczelni, gdzie uzyskał tytuł magistra w 1956 roku, obronił doktorat w 1959 roku i zdobył habilitację w 1962 roku pod przewodnictwem Leopolda Infelda. Jego praca naukowa skupia się na elektrodynamice kwantowej oraz teorii pola, a jego dokonania znacznie przyczyniły się do rozwoju nowoczesnych teorii w tych dziedzinach, obejmując modele, które można dokładnie rozwiązać. Jest autorem kilku książek i opublikował ponad 140 artykułów naukowych.

W 1966 roku dowiódł błędności twierdzenia Richarda Feynmana dotyczącego niezmienniczości amplitud przejścia w kwantowej teorii pola. Wspólnie z Zofią Białynicką-Birula, w 1970 roku, odkrył zjawisko rozszczepienia fotonu w silnym polu magnetycznym. W 1975 roku, wraz z Jerzym Mycielskim, opracował nieliniową mechanikę kwantową, która utrzymuje faktoryzację stanów kwantowych i opisuje poruszanie się funkcji falowych cząstek w stanie gausonu. W 1991 roku, razem z Mattem Kalinskim z USA, udowodnił istnienie nadpromienistej przemiany fazowej Dickego w dielektryku Hopfielda. Rok później, wspólnie z Kalinskim i Josephem H. Eberlym, odkrył trojańskie paczki falowe, opracowując teorię stanów koherentnych elektronów dla różnorodnych zastosowań.

W 1994 roku przedstawił opis propagacji elektronów i fotonów w teorii kwantowej przy użyciu automatów komórkowych. Dwa lata później, wprowadził zespolony wektor, nazwany wektorem Riemann-Silbersteina, jako funkcję falową fotonu. W 1997 roku, wraz z Zofią Białynicką-Birula, opisał zjawisko rotacyjnego przesunięcia częstości, a w 2000 roku, we współpracy z Białynicką-Birula i Cezarym Śliwą, przedstawił systematyczną teorię rozwiązań równania Schrödingera ze zintegrowanymi liniami wirowymi. W 2006 roku zastosował entropię Renyi'ego do formułowania zasady nieoznaczoności, a w 2012 roku, wspólnie z Zofią Białynicką-Birula, stworzył zasadę nieoznaczoności dla fotonów. W 2013 roku, razem z Hrideshem Kedia, Danielem Peralta-Salas i Williamem T. M. Irvine, opisał fale elektromagnetyczne zawierające węzły pola elektrycznego oraz magnetycznego. W 2017 roku z Zofią Białynicką-Birula skonstruował teoretyczny opis wiązek relatywistycznych elektronów z momentem pędu.

Jego zaangażowanie w jednowymiarowe modele w elektrodynamice przyczyniło się do szybkiego postępu w teorii atomów w silnych polach z użyciem superkomputerów. Pełnił rolę promotora pracy magisterskiej Macieja Lewensteina oraz wielu doktoratów. Wspierał też Josepha Henry'ego Eberly'ego w promowaniu doktoratów na Uniwersytecie w Rochester. Współpracuje z Wolfgangiem Schleichem z Uniwersytetu w Ulm nad teorią funkcji Wignera dla pola elektromagnetycznego. Jest członkiem Polskiej Akademii Nauk i profesorem w Centrum Fizyki Teoretycznej PAN. W 2014 roku jego osiągnięcia zostały docenione Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk matematyczno-fizycznych. Jest bratem profesora Andrzeja Białynickiego-Biruli i mężem profesor Zofii z domu Wiatr.