Społeczeństwo feudalne

Marc Bloch, wybitny francuski historyk, uważany jest za jednego z czołowych intelektualistów w dziedzinie nauk historycznych. Urodzony w 1886 roku, jego życiorys tragicznie przerwała śmierć w czasie II wojny światowej, kiedy to padł ofiarą niemieckich nazistów z powodu aktywności w ruchu oporu. Wśród jego najważniejszych prac znajduje się wybitne dzieło "Społeczeństwo feudalne" z 1940 roku, które do dziś jest uznawane za fundament w badaniach nad średniowiecznym ustrojem społecznym. Kolejną znamienitą pozycją w jego dorobku jest książka "Królowie cudotwórcy", której polskie wydanie ukazało się nakładem Wydawnictwa Aletheia w 2023 roku.

"Społeczeństwo feudalne" to praca dogłębnie analizująca kontekst materialny, mentalność oraz struktury społeczne średniowiecznej Europy, ze szczególnym naciskiem na system senioralny i różnorodne klasy społeczne. Bloch w swojej monografii podejmuje również próbę odpowiedzi na pytanie postawione później przez Jacques'a Le Goffa - czy Europa swoje korzenie ma właśnie w średniowieczu, w okresie narodzin feudalizmu? O ile niektórzy twierdzą, że pojęcie to nie ogranicza się jedynie do średniowiecza i można je odnaleźć w różnych kulturach jako formę hierarchii, Bloch pokazuje specyficzne europejskie cechy tego systemu. Dowodzi, że rozwój feudalizmu był związany z upadkiem wielkich imperiów i pojawieniem się lokalnych, autonomicznych centrów władzy, co paradoksalnie można by nazwać formą reakcji na ówczesny kryzys "globalizmu". Ponadto, Bloch zauważa, że specyficzny dla Europy element feudalizmu, jakim była "idea umowy" między wasalem a seniorem, miał istotny wpływ na kształtowanie się przyszłych systemów parlamentarnych na kontynencie.