Shogun

Trochę wstyd przyznać, ale przez lata przekonany byłem, że Shogun to - owszem ikoniczny, ale jednak tylko - serial telewizyjny z lat 80. Słysząc o Shogunie, zawsze miałem przed oczyma brodatego, o nieco szalonym spojrzeniu, Richarda Chamberlaina. Gdy odkryłem, że jest to powieść amerykańskiego (sic!) pisarza, oniemiałem. Ale sięgnąłem po książkę. Czy wręcz cegłę, bo trzeba mieć na uwadze fakt, że to 1000 stron druku! Ale jakiego!? To tysiąc stron soczystej, wciągającej i pasjonującej powieści. Jest to dzieło epickie. Poznajemy na kartach losy angielskiego żeglarza, zaciągniętego na niderlandzki okręt, który rozbija się u wybrzeży Japonii. Jest koniec XVI wieku. Wyspiarska monarchia stoi w obliczu politycznych przemian, które albo otworzą ją na nowy świat zachłystujący się serią wielkich odkryć, albo zatrzaśnie na dziesiątki lat przed tym co obce, niepewne i być może groźne. John Blackthorne, nazywany przez miejscowych Anjin-san (czyli pan pilot, Blackthorne pilotował/nawigował żaglowce), mimowolnie staje się bohaterem politycznych intryg i rozgrywek, tkwiącej ustrojowo w średniowieczu, feudalnej Japonii. Choć na czele kraju oficjalnie stoi cesarz, prawdziwe rządy sprawują shoguni, czyli naczelni zwierzchnicy sił zbrojnych. Na oczach czytelnika dochodzi do starcia dwóch potężnych przywódców pana Toranagi i pana Ishido. Ten ostatni sprawuje oficjalny nadzór nad małoletnim następcą tronu.
Choć tło polityczne jest niezwykle istotne i stanowi motor napędowy historii, to jednak ta piękna opowieść ma wiele innych walorów. Clavell genialnie przedstawia egzotyczną dla Europejczyków Japonię. Wprowadza we wspaniałe rytuały azjatyckiego kraju - jednym z cudowniejszych fragmentów książki jest opis parzenia herbaty przez pana Yabu.
Chyba najmniej ciekawie na tym tle prezentuje się wątek miłosny. Anjin zakochuje się w arystokratce Mariko, żonie pana Yabu. Rzecz dodająca pikanterii całej historii, lecz dość nieporadnie przez autora opisywana.
Niemniej warto, a nawet trzeba z tą powieścią się zapoznać. Jest wyśmienita.